ظهور نوکیسهها، سقوط عدالت اجتماعی
دامون رشیدزاده
وجود فاصله طبقاتی در هر جامعهای اجتناب ناپذیر است. افراد یک جامعه بنا بر شغل، امکانات، تحصیلات و حتی سبک زندگی در طبقه بندیهای مختلفی قرار میگیرند. اما یکی از مهمترین دلایل بروز اختلاف طبقاتی مسائل اقتصادی و معیشتی است. در تعریف عام اختلاف طبقاتی و آنچه که مردم آن را مثال بارز اختلاف طبقاتی میدانند توزیع ناعادلانه ثروت در میان افراد جامعه است.
هر مقدار جامعهای بیشتر دچار توزیع ناعادلانه ثروت باشد مشکلات در آن جامعه به شکلی تساعدی افزایش پیدا میکند.
جامعه ایران نیز مانند همه جوامع بشری از گزند اختلاف طبقاتی در امان نبوده است. با این حال اختلاف طبقاتی امروز کشور ما با ۲۰ یا ۳۰ سال پیش به هیچ عنوان قابل مقایسه نیست.
ثروتمندان در گذشته
تا پیش از این در جامعه سنتی ایران ثروتمندان علاقهای به نشان دادن ثروت خود به دیگر اقشار جامعه نداشتند. زندگی اشرافی و مجلل ثروتمندان همواره در پس دیدارهای بلند محصور بود و جز افرادی خاص از چند و چون زندگی این اقشار خبری نداشتند. بر این اساس بی دلیل هم نبود که همواره درباره زندگی افراد ثروتمند داستان سراییهای عجیب و غریبی وجود داشت. اینگونه میتوان گفت که تا سالها یکی از جذابترین بخشهای دورهمی های اقشار متوسط و ضعیف صحبت درباره زندگی ثروتمندان بود.
در این دورهمی ها معمولاً افرادی بودند که یا خود از نزدیک شاهد زندگی اشرافی ثروتمندان بودهاند و یا کسانی را میشناختند که از این سبک زندگی اطلاعات دسته اولی داشتند. همین موضوع باعث میشد فرد مطلع با آب و تاب فراوان و خیلی اوقات با چاشنی اغراق به بیان پشت پرده مرموز زندگی این افراد بپردازد و داستانهایی باور نکردنی از کاخها و غذاها و تجملات و … صاحبان زر و زور تعریف کند. این ماجرا سالهای سال ادامه داشت تا اینکه با ظهور شبکههای اجتماعی و البته نو کیسههای مدرن اوضاع به شکل غیر قابل باوری دگرگون شد.
سیرک نوکیسهها
شبکههای اجتماعی جای داستان سرایان و قصه گویان سنتی را گرفتند و نوکیسهها نیز بر خلاف نسل پیش از خود نه تنها دور ثروتشان دیوار نکشیدند بلکه به شکلی افسار گسیخته شروع به عریان کردن سبک زندگیشان کردند.
حالا در سرتاسر اینترنت و در انواع و اقسام شبکههای اجتماعی فیلتر شده و فیلتر نشده میتوان شاهد فخرفروشی نوکیسهها بود. کانالها و صفحههای مختلفی در اینترنت این روزها به ثروت نمایی نوکیسهها اختصاص دارد و همین رقابت عجیبی را در بین این قشر به وجود آورده است. هر اندازه که ثروتمندان قدیمی سعی در پنهان کردن داراییهای خود داشتند و سعی میکردند حداقل در ظاهر شبیه مردم عادی باشند قشر نوظهور نو کیسسه ها سعی در جدا کردن خود از جامعه دارند. کار به جایی رسیده که رفتارهای عجیب و غریب این قشر نه تنها در داخل بلکه در خارج از مرزهای ایران هم سوژه داغی برای رسانههاست.
تبعات منفی شکاف طبقاتی
هر چند این سیرک رنگارنگ سرگرمی جالبی برای برخی افراد جامعه است اما تبعات منفی آن هر روز بیش از پیش در حال نشان دادن خود است. متاسفانه شکاف طبقاتی باعث شده جامعه به شکل بی سابقهای به سمت دوقطبی شدن حرکت کند. مرزهای نامرئی فراوانی همین حالا هم محلههای اعیان نشین را از محلههای فقیر نشین جدا کرده است. هر روز به تعداد جوانان ناامیدی که فکر میکنند هیچ آیندهای در جامعه ندارند افزوده میشود. جالب اینجاست که حتی خدمات و زیر ساختهای جامعه هم به شکلی بی سابقه در حال دوپاره شدن است. هر روز بر تعداد بیمارستانهایی که بخش وی آی پی را برای درمان قشر مرفه اضافه میکنند افزوده میشود، خدمات آب و برق و گاز و حتی فضای سبز محلات اعیانی با محلههای فقیر نشین به هیچ عنوان قابل مقایسه نیست. حتی دیگر رستورانها و سینماها و دیگر امکان عمومی نیز در حال تقسیم شدن بین این دو قشر است. اینها تنها بخش کوچکی از واقعیات تلخ این روزهای جامعه است. مشاهده این حد از تبعیض و اختلاف طبقاتی در کشوری که با شعار عدالت اسلامی شکل گرفته به هیچ عنوان قابل درک نیست. امیدواریم مسئولین نگاه واقع بینانه تری نسبت به این معضل بزرگ داشته باشند و تا دیر نشده برای درمان آن اقدام کنند.