فروپاشی خانواده
یادداشت سردبیر
انتقام گیری و بهانه جویی
اگر بین زن و شوهر شکر آب شود و اهل عفو و گذشت نباشند کانون خانواده به خطر می افتد دیگر حتی یک نگاه آتش بپا می کند! یک کلام بهانه ای می شود برای جنجال و سر و صدا، انتقام گیری، بهانه گیری و عیب جویی، چیزهایی که از مهمترین عوامل آسیب زایی خانواده و روابط زن و شوهر به شمار می آیند. طرح مکرر « دلخوری ها »، نقاط ضعف و نارسایی ها، ساختمان روابط زناشویی را تهدید و تخریب می کند به یکباره مثلا موردی نا چیز و بی اهمیت از روزها و ماهها و گاهی سالها دور بنیان خانواده را می لرزاند. بنابراین در مواقع اختلاف و خطا سعی کنیم همدیگررا عفو کنیم؛ نقاط مثبت همدیگر را ببینیم و «کهنه قباله ها» را زنده نکنیم ! همچنین سعی کنیم به قول معروف از «کاه»، «کوه» نسازیم و با دیده اغماض به رفتار و گفتار یکدیگر نگاه کنیم. راستی زن و شوهری که قصد آزار و اذیت یکدیگر را دارند، کانون خانواده را در چه وضعیتی قرار می دهند؟ آیا جهنمی برای هردو ساخته نمی شود و آیا آتشی سوزاننده شعله ور نخواهد شد؟ امان بی فکری که تن به انتقام گیری می دهد و از هر فرصتی برای تلافی یک عمل کوچک طرف مقابل استفاده می کند ! شکنندگی این رفتار وقتی است که حریم ها شکسته شده باشد و در حضور دیگر ان نیز به دنبال بهانه گیری است انگار که دلش را خنک می کند که دیگران بفهمند با همسرش جر و بحث دارد؟! حضرت امام علی (علیه السّلام) فرموده اند:زشت ترین عیبها کم گذشتی از لغزش مردم و بزرگترین گناهان شتاب کردن در انتقام است.این توصیه ای است که باید مخصوصا آویزه گوش خانواده ها باشد که در عفو لذتی است که در انتقام نیست! توجه به این نکته لازم است که در صورتى که ظلم و بدى متوجه حقوق عموم بوده و گرفتن انتقام موجب جلوگیرى از ظلم، فساد و ناامنى گردد اسلام گرفتن انتقام را لازم دانسته و بر آن تأکید کرده است؛ اما آنجا که حقوق فردى در میان است که موضوعات خانوادگی از همین قبیل است که در آن گذشت از انتقام مفسده‌اى در پى ندارد اسلام عفو را از انتقام بهتر دانسته و کسانى را که از حقوق خویش بگذرند مستحق پاداش و اجر الهى دانسته است: «وجَزۆُا سَیئَه سَیئَهٌ مِثلُها فَمَن عَفا و اَصلَحَ فَاَجرُهُ عَلَى اللّهِ … و لَمَن صَبَرَ و غَفَرَ اِنَّ ذلِک لَمِن عَزمِ الاُمور» (شورى: ۴۰ ، ۴۳ ) در آیه ۱۲۶ ـ ۱۲۷ نحل نیز قرآن پیامبر و مسلمانان را در برابر ستمى که مشرکان به آنان روا داشته‌اند به صبر و گذشت از انتقام فرامى‌خواند: «و اِن عاقَبتُم فَعاقِبوا بِمِثلِ ما عوقِبتُم بِهِ ولـَئِن صَبَرتُم لَهُوَ خَیرٌ لِلصّـبِرین واصبِر و ما صَبرُک اِلاّ بِاللّه …»
اسلام نه تنها مۆمنان را به عفو و گذشت از حق خویش فرا خوانده، بلکه گامى پیش‌تر نهاده و به مۆمنان سفارش مى‌کند که بدى را با خوبى پاسخ دهند؛ نه با بدى: «لا تَستَوِى الحَسَنَهُ ولاَ السَّیئَهُ اِدفَع بِالَّتى هِىَ اَحسَنُ فَاِذا الَّذى بَینَک و بَینَهُ عَدوَهٌ کاَنَّهُ ولِىٌّ حَمیم» (فصّلت،۴) براساس این آیه عفو از انتقام و پاسخ دادن بدى با نیکى موجب رفع کینه‌ها شده و در مواردى دشمنان سرسخت را به دوستانى بسیار مهربان تبدیل مى‌کند این یک اصل ارزشمند برای حفظ و استحکام خانواده است؛ اما در مقابل، گرفتن انتقام موجب تشدید دشمنی ها شده و خسارات جبران ناپذیرى را به خانواده ها وارد مى‌کند. توجه به این نکته لازم است که در صورتى که ظلم و بدى متوجه حقوق عموم بوده و گرفتن انتقام موجب جلوگیرى از ظلم، فساد و ناامنى گردد اسلام گرفتن انتقام را لازم دانسته و بر آن تأکید کرده است؛ اما آنجا که حقوق فردى در میان است و گذشت از انتقام مفسده‌اى در پى ندارد اسلام عفو را از انتقام بهتر دانسته و کسانى را که از حقوق خویش بگذرند مستحق پاداش و اجر الهى دانسته است: «وجَزۆُا سَیئَه سَیئَهٌ مِثلُها فَمَن عَفا و اَصلَحَ فَاَجرُهُ عَلَى اللّهِ … و لَمَن صَبَرَ و غَفَرَ اِنَّ ذلِک لَمِن عَزمِ الاُمور» (شورى: ۴۰ ، ۴۳ ) در آیه ۱۲۶ ـ ۱۲۷ نحل نیز قرآن پیامبر و مسلمانان را در برابر ستمى که مشرکان به آنان روا داشته‌اند به صبر و گذشت از انتقام فرامى‌خواند: «و اِن عاقَبتُم فَعاقِبوا بِمِثلِ ما عوقِبتُم بِهِ ولـَئِن صَبَرتُم لَهُوَ خَیرٌ لِلصّـبِرین واصبِر و ما صَبرُک اِلاّ بِاللّه …»
اسلام نه تنها مۆمنان را به عفو و گذشت از حق خویش فرا خوانده، بلکه گامى پیش‌تر نهاده و به مۆمنان سفارش مى‌کند که بدى را با خوبى پاسخ دهند؛ نه با بدى: «لا تَستَوِى الحَسَنَهُ ولاَ السَّیئَهُ اِدفَع بِالَّتى هِىَ اَحسَنُ فَاِذا الَّذى بَینَک و بَینَهُ عَدوَهٌ کاَنَّهُ ولِىٌّ حَمیم» (فصّلت،۴) براساس این آیه عفو از انتقام و پاسخ دادن بدى با نیکى موجب رفع کینه‌ها شده و در مواردى دشمنان سرسخت را به دوستانى بسیار مهربان تبدیل مى‌کند و این یک اصل مهم در حفظ و استحکام خانواده است که عفو و عفو وعفو؛ اما در مقابل، گرفتن انتقام موجب تشدید دشمنی ها شده و گاه خسارات جبران ناپذیرى را به کانون خانواده ها وارد مى‌کند و موجب فروپاشی خواهد شد.
