الکاسب حبیب الله!

 محمد حاجیان

داستانهای زیادی از پدر بزرگ ها و مادر بزرگها شنیده ایم که سینه به سینه آمده و علاوه بر نقش تاثیر گذار آموزشی و تربیتی آن توانسته بازار را تا حد زیادی سامان دهد و از اجحاف و گرانفروشی و کم فروشی دور سازد. اینکه شنیده ایم فروشنده یک یا چند کالایش نسبت به مغازه کناری اش ارزانتر است و وقتی سوال می شود چرا شما ارزانتر می فروشید می گوید این جنس خرید قبل است و ارزانتر خریده ام و سود معقول خرید را دارد یعنی نمی بیند بازار چه می شود او با شرایط روز پیش می رود و انصاف بخرج می دهد اما کاسب هایی هستند که هر روز قیمت می گیرند و بعد فروش می کنند حالا کدام حبیب خدایند؟ مسلم کاسبی که سود معقول و مشروع را اکتفا می کند و تغییر قیمت را منوط به خرید جدید می نماید! به آن یکی گفته می شود چرا شما قیمت می گیری و می فروشی؟ می گوید چون اگر بخواهم امروز همین جنس را بخرم باید گرانتر بخرم و متضرر می شوم این ضرر از کجاست! خب مسلمان این جنس را با سود خودش بفروش و خرید جدید را با سود خودش؟ حدیثی که در عنوان آمد از پیامبر اعظم(ص) است که فرمودند کاسب حبیب خداست. با چند لحظه تفکر می توان عمق این سخن را درک کرد. او ل اینکه چون کاسب امور مردم را تسهیل می کند و خادم مردم است حبیب خداست اما سوال مهم اینجاست که کدام کسبه، دوستان خدا هستند؟ آیا هرکس که کاسب شد می تواند به خود وعده دوستی خدا را بدهد؟ آیا کاسبی که مردم را برای تهیه مایحتاج خود به سختی و مشقت می اندازد هم حبیب خداست؟ بی تردید دوستی با خداوند به همین سادگی نیست و لیاقت می خواهد. لیاقتی که با صداقت و خدمت به مردم محقق می شود و نیاز به وجدانی آگاه و بیدار دارد. باتوجه به تورم، مشکلات ناشی از سوء مدیریت، نرخ ارز و سکه و تحریم ها و به طور کلی دست و پنجه نرم کردن مردم با مشکلات اقتصادی خصوصاً در این روزها که ثبات اقتصادی دچار بحران شده است برخی از کسبه هستند که با نحوه عملکرد خود در گروه حبیب خدا قرار نمی گیرند. همان افرادی که در اوضاع نابسامان مالی و مدیریت نا مطلوب اقتصادی کشور نه تنها کمکی به مردم برای تحمل سختی ها و گذران زندگی نمی کنند بلکه مشکلات مضاعفی برای آن ها ایجاد می نمایند. عمده این افراد کسانی هستند که اکنون که شرایط اقتصادی در جامعه با بحران مواجه شده است دست به احتکار می زندد وبه سرعت از این آب گل آلود ماهی می گیرند.این مساله نه تنها در شرایط کنونی که بخاطر تحریم کشور، عرضه برخی از ابزارآلات و مواد غذایی و صنعتی در بازار کم شده است بلکه حتی در دوران هشت سال دفاع مقدس نیز با وجود شرایط بحرانی کشور و از جان گذشتگی عده بسیاری از مردم نیز بوده است. برخی کسبه که به چیزی جز سود بیشتر فکر نمی کنند به دنبال فرصتی هستند تا با نگهداری اجناس در انبارهای خود به محض کم شدن آنها و افزایش تقاضا برای تهیه این اجناس از سوی مردم به سرعت وارد بازار شوند و با قیمت های چندبرابر کالا های خود را به فروش برسانند. گویی کسی آن ها را نمی بیند، نمی شناسد و یا نمی تواند مانع فعالیتشان شود.اگر این روزها سری به بازار بزنیم می بینیم این شرایط به شدت بر بازار حاکم است سراغ از هر چه می گیریم می گویند نیست، کارخانه ها نمی فروشند! تولیدیها میخواهند قیمت را افزایش دهند چند هفته پیش یخچال دو قلوی دوو هفت و هفتصد میلیون بود امروز نیست اگر هم باشد ده میلیون به بالاست و همه اقلام این حکم را دارد؟ البته همه چیز هست مدیریت نیست گویا تعزیرات تعطیل است؟ حمایت از مصرف کنندگان دیگر نیستند! نظارت بسته شده است و هر کس هر کار می خواهد می کند؟ بدیهی است بخش زیادی از تورم موجود حاصل جو روانی است که برخی از دلال ها در بازار ایجاد می نمایند و کاسب های گران فروش هم با آن ها همراهی می کنند. برخی از افراد هم که اصلاً کاسب نیستند دلالند!! و متأسفانه انگار این واقعیت تلخ وجود دارد که نظام مدیریت بازار و تعیین قیمت ها در اختیار همین دلال هاست. بد نیست همین جا به این نکته اشاره شود که در جامعه هنوز هم کاسب هایی وجود دارند که اهل دو دوتا چهارتا هستند، حلال و حرام می شناسند و در کسب خود به دنبال روزی پاک و کمک به مردم هستند که اینان در واقع تعبیر همان حدیث حبیب خدا هستند (که تعدادشان کم هم نیست) اما گروه هایی که از نابسامانی اقتصادی استفاده می کنند و خون مردم را در شیشه می کنند مسلماً زندگی پربرکتی نخواهند داشت. در حال حاضر با توجه به شرایط جاری اقتصاد کشور و جولان دلال ها در بازار و ضعف دولت و مسئولان مربوطه در کنترل این امر اگر گروه های مردم نسبت به هم رفتار مهربانه ای نداشته باشند آرامش روانی از جامعه سلب خواهد شد و بی ثباتی امید مردم را خواهد شکست. اکنون که به دلایل گوناگون نهادهای نظارتی از تعزیرات گرفته تا اتاق اصناف و سازمان حمایت از مصرف کننده در مهار «گران فروشی» و احتکار برخی تولیدکنندگان و فروشندگان موفق نبوده اند، لااقل از این پس هرچند دیر شده! با یاری گرفتن از نیروهای مردمی و بسیج و رسانه ها، نظام کنترل و بازرسی را قوی تر کنند و برخی آقایان از برج عاج خود فاصله بگیرند و بیایند بین مردم و در بازار ببینند که چه خبر است؟! مسئولان باید کمی تحرک از خود نشان دهند و با جاری سازی قاطعانه قوانین و نظارت از بلبشوی بیشتر جلو گیری نمایند و آرامش اقتصادی را به جامعه بر گردانند از طرفی مومنین بازار و بخش تولید مجاهدت کنند و انبارهای خود را خالی و کالاهایشان را روانه بازار نمایند تا جریان بازار عادی سازی گردد.