مبانی دفاع در پرتو کلام امیرمؤمنان علیه‌السلام
سزمقاله روزنامه کیمیای وطن نوشته : محمدجواد قاسمی
نظامی بودن و دفاع از حریم اسلام و انسانیت یکی از صدها جلوه جمال انسان کامل امیر مؤمنان علیه‌السلام است که لقب «حیدر»
و «اسدالله الغالب» را به خود اختصاص داده است. تمامی خوبی‌ها، عظمت‌ها و ارزش‌های والا در طول هشت سال دفاع مقدس، پرتوی از زیبایی‌ها و خوبی‌های امام علی علیه‌السلام است که جلوه‌ای از آن در نهج‌البلاغه چشم‌ها را خیره می‌کند. در این مختصر، لمعه‌ای از آن را به تصویر کشیدیم تا مشتاقان کوی او به منبع پرنور جهان‌افروزش متصل شوند.
الف: آمادگی
۱- آمادگی قبل از تهاجم دشمن
در برداشت از آیه ۶۰ انفال می‌توان به این نتیجه رسید که باید قبل از اینکه دشمن به فکر حمله باشد، عملیات ترهیب را انجام داد و مجال توطئه و تهاجم را از او گرفت؛ در غیر این صورت موجب ذلت و خواری و شکست خواهد شدامام(ع) در این‌باره می‌فرماید: «اغزوهم قبل ان یغزوکم فوالله ما غزی قوم قط فی عقر دارهم الا و قد ذلوا»
پیش از آنکه با شما بجنگند، با آنان نبرد کنید؛ به خدا سوگند هیچ‌گاه قومی‌در درون خانه خود با دشمن درگیر نشد، مگر اینکه خوار و ذلیل گردید.
۲-جنگ روانی قبل از عملیات نظامی
امیر مؤمنان علیه‌السلام در پاسخ معاویه چنین می‌نویسد: «فانا ابوالحسن قاتل جدک و خالک و اخیک شدخا یوم بدر وذلک السیف معی و بذلک القلب القی عدوی ما استبدلت دینا و لا استحدثت نبیا» من ابوالحسنم! کشنده جدّ و دایی و برادر تو که روز بدر بر آنان دست یافتم و سر آنان را بشکافتم. آن شمشیر را همراه دارم و با همان دل از دشمنم دمار برآرم. دین خود را ترک نگفته‌ام و پیامبری تازه را نپذیرفته‌ام. و در جایی دیگر باز می‌فرماید: «… و عندی السیف الذی اعضضته بجدک و خالک و اخیک فی مقام واحد» و در نزد من همان شمشیری است که در جنگ بدر بر پیکر جدّ و دایی و برادرت زدم.
ایشان در جنگ تبلیغاتی علیه دشمن در جریان جملدشمنان را به شدت مورد نکوهش قرار دادند و آن‌ها را لشکریان یک زن، پیروان یک حیوان (شتر عایشه) نامیدند. که این خود یک جنگ روانی علیه آنان به شمار می‌آمد.
۳- ایجاد ترس قبل از کارزار
«اکلموا اللامه و قلقلوا السیوف فی اغمادها قبل سلها» قبل از کارزار زره را به طور کامل در بر کنید و شمشیرها را در غلاف قبل از بیرون کشیدن بجنبانید.
از این نکته، علاوه بر ترساندن دشمن، می‌توان نکات آموزنده نظامی دیگری همچون تکرار و تمرین، رزمایش و به کارگیری تجهیزات و مهمات و آماده کردن آن‌ها قبل از وقوع درگیری را برداشت کرد.
۴-آمادگی روانی
نمونه آن جملاتی است که امام علی(ع) قبل از عملیات به فرزندش محمدبن‌حنفیه فرمود و رزمندگان هشت سال دفاع مقدس مکرر از آن بهره می‌جستند.
۵-آماده‌باش صددرصد
«و قامت الفتنه علی القطب فاسرعوا الی امیرکم و بادر و اجهاد عدوکم»
بر مدار دین (ولایت و امامت) فتنه و تباهکاری روی آورید و به سوی رهبر و پیشوای خویش بشتابید
و برای جنگ با دشمنان بکوشید.
از این کلام حضرت استفاده می‌کنیم که حساس‌ترین زمان فتنه، زمانی است که حاکمیت دینی و رهبری در معرض خطر قرار گیرد. در آن هنگام بر همه مؤمنان است که با آمادگی کامل گرد رهبر خود جمع شوند و گوش به فرمان او باشند.
۶-آمادگی در زمان صلح:
حضرت در پی درخواست یارانش برای آمادگی نظامی (پس از صلح با معاویه و گسیل داشتن جویربن‌عبدالله به سوی او) فرمود: «… لااکره لکم الا عداد» با نرمی و مدارا دست به کار شوید و ناخوش نمی‌دارم که آماده پیکار شوید.
امام خمینی(ره) در این‌باره فرمود: «همیشه با بصیرت و چشمانی باز به دشمنان خیره شوید و آنان را آرام نگذارید که اگر آرام گذارید، لحظه‌ای آرامتان نمی‌گذارند.»
