می‌پسندم!

دامون رشیدزاده
پس از همه گیر شدن فیسبوک یکی از پدیده‌هایی که به سرعت در تمام شبکه‌های اجتماعی گسترش پیدا کرد پدیده «لایک»(Like) یا به فارسی «می‌پسندم» بود. در گذشته فیسبوک به جای کلمه لایک از فن (Fan) به معنی طرفدار استفاده می‌کرد اما به دلیل بازخوردهای نامناسب از سوی کاربران کلمه فن به لایک تغییر کرد، طبق اعلام صورت گرفته کلمه لایک مخاطب پسند تر بود و معنای استانداردتری نسب به کلمه فن داشت. فیسبوک این سرویس را در آوریل سال ۲۰۱۰ میلادی پرده برداری کرد. لایک امروز یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین قابلیت‌های شبکه‌های اجتماعی است. این پدیده روشی سریع برای ابراز علاقه شما نسبت به مطلب و یا تصویر شخص مقابلتان بود. بررسی بیش از یک میلیون عکس ارسالی در اینستاگرام نشان می‌دهد که به طور متوسط پست‌های ارسالی زنان پنج برابر بیش از مردان محبوبیت دارد و تعداد لایک ها و نظرات ارسالی برای این مطالب هم حدوداً پنج برابر مردان است. تجزیه و تحلیل بیش از ۱.۲ میلیون پست اینستاگرام که از طریق ۴۰۰۰ حساب کاربری ارسال شده نشان داده که مطالب ارسالی زنان به طور متوسط ۵۷۸ لایک و نظر دریافت می‌کند، ولی این رقم در مورد مردان ۱۱۷ مورد است. اگر تنها بخش اظهارنظرها یا کامنتها مورد محاسبه قرار بگیرد، این رقم برای زنان در مقایسه با مردان به ۱۷۰ در برابر ۱۱۳ می‌رسد.
گدایان لایک
لایک امروزه بخش مهمی از ارتباطات اجتماعی افراد است و مانند هر پدیده‌ای لایک هم معتادان خاص خود را پیدا کرد افرادی که در اصطلاح این روزها به آنها گدایان لایک گفته می‌شود. گدایان لایک به افرادی گفته می‌شود که برای کسب تعداد بالای لایک دست به هر کاری می‌زنند. این گروه البته به دو دسته تقسیم می‌شوند. دسته اول کسانی هستند که رویای مشهور شدن دارند و با گرفتن لایک به دنبال ارضاء نیازهای روحی خود هستند و دسته دوم کسانی که به این کار به چشم نوعی درآمد نگاه می‌کنند.
دسته اول
دسته اول به نام پدیده‌های شبکه‌های اجتماعی شناخته می‌شوند، افرادی که با کارهای بعضاً مضحک و یا جلف قصد دارند لایک های بیشتری بگیرند. این پدیده‌ها حتی ابایی از تمسخر و توهین‌های افراد دیگر ندارند و اینگونه احساس می‌شود که از این کار لذت می‌برند. حتی دیده شده این افراد وقتی عملی را انجام می‌دهند که جنجال به پا می‌کند و بازخوردهای زیادی می‌گیرد (حتی بازخوردهای بسیار منفی) بیشتر و بیشتر دست به تکرار آن می‌زنند.
دسته دوم
این گروه از گدایان لایک معمولاً اهداف اقتصادی در سر دارند آن‌ها معمولاً با ساخت صفحات جعلی افراد مشهور و یا ساختن صفحات پورنوگرافی یا استفاده از تصاویر تحریک کننده سعی می‌کنند تعداد اعضا و لایک های خود را بالا ببرند و بعد هم این صفحات را می‌فروشند. این کسب و کار اگرچه روزگاری درآمد زا بود اما امروزه به حدی دست در این بازار زیاد شده که عملاً نمی‌توان درآمد چشمگیری از این صفحات کسب کرد و با توجه به قوانین اکثر شبکه‌های اجتماعی این صفحات یا حذف می‌شوند و یا به شدت اعضای خود را که آنها نیز غیر واقعی هستند از دست می‌دهند. البته سودجویی و فریب افراد از طریق این صفحات بسیار چشمگیر است و به خصوص نوجوان‌ها معمولاً قربانیان افراد سودجو در این صفحات هستند. ولی باید گفت که سودجویان را نمی‌توان در زمره گدایان لایک قرار داد زیرا که اصولاً سودجویان به دنبال لایک نیستند و تنها هدفشان شکار قربانیان ساده لوح است.
در هر صورت باید گفت گدایان لایک مانند هر پدیده مشابه دیگری در آینده جای خود را به پدیده‌های تازه‌تر خواهد داد اما آنچه که ثابت می‌ماند افرادی هستند که آرزویی جز مشهور شدن در شبکه‌های اجتماعی ندارند. این افراد معمولاً بدون هیچ تلاشی می‌خواهند جای هنرمندان و ورزشکاران و دیگر سلبریتی های جهان واقعی را بگیرند غافل از اینکه عمر مشهور بودن این افراد هم به کوتاهی تلاششان است و خیلی زود با ظهور پدیده‌های جدید از خاطره‌ها محو می‌شوند.