نبوغ امام حسن عسکری (ع) در معرفی امام موعود (عج)

مجید علیزاده کوپایی – کیمیای وطن

امام حسن عسکری علیه السلام پدر امام زمان علیه السلام است وباید طبیعتاً تعداد زیادی از احادیث راجع به امام زمان علیه السلام از زبان ایشان بیان شده باشد چون آن حضرت نزدیک‌ترین شخص به امام زمان علیه السلام محسوب می‌شوند. ولی این کار و معرفی امام بعد از خود با وجود آن همه مشکلات و موانع چگونه میسّر بود، از طرفی نقشه‌های خلفای ستمگر بنی عباس که کمر به قتل امام زمان علیه السلام بسته بودند تا حدی که دستور داده بودند اهل بیت امام عسکری علیه السلام و حتی کنیزان امام را زیر نظر بگیرند تا در صورت مشاهده حمل سریعاً آنرا به قتل برسانند، تا کسانی که خود را به دروغ امام موعود معرفی می‌کردند وقصد شان این بود که بتوانند با سوء استفاده از این موضوع وبا دروغ ونیرنگ، احادیثی که در خصوص امام زمان علیه السلام آمده است را با خود تطبیق دهند. و اینها بخشی از مشکلات پیش روی امام حسن عسکری علیه السلام بود از طرف دیگر امام موظف بودند که امام بعد از خود را معرفی کنند تا مردم گمراه نگردند و اسلام به عنوان آخرین، کامل‌ترین دین به مسیر خود که هدایت بشر ورساندن آن به تعالی وکمال است ادامه دهد واز مسیر خود متوقف نگردد.

و به تحقیق کسی جز امام معصوم نمی‌تواند به این زیبایی با درایت و زیرکی تمام بر این مشکلات فائق آید، به طوری که هم مشکلات را پشت سر قرار دهد و هم به وظیفه خودکه معرفی امام بعد عمل کرده باشد.

که این موضوع در روایات متعددی ظهور وبروز دارد از جمله روایتی ازشیخ صدوق رحمهالله علیه که از ابوالادیان روایت کرده است که:

ابوالدیان گفت من خدمتِ حضرت امام حسن عسکری علیه السلام می‌کردم، و نامه‌های آن حضرت را به شهرها می‌بردم. پس روزی در مرضی که به واسطه آن مرض حضرت به عالم بقا ارتحال فرمودند به خدمت ایشان رفتم. چند نامه نوشتند به مدائن، وفرمودند که بعد از پانزده روز باز داخل سامرا خواهی شد، وصدای شیون و گریه از خانه من خواهی شنید، و مرا در آن وقت غسل دهند. ابوالادیان گفت هرگاه این واقعه تلخ روی دهد امر امامت باکیست؟ امام فرمودند: هرکه جواب نامه‌های مرا از تو طلب کند او امام بعد از من است. گفتم دیگر علامتی بفرما، فرمودند هر که برمن نماز کند او جانشین من است. گفتم دیگر بفرما، فرمودند هر که بگوید در همیان (کیسه‌هایی که در قدیم سکه‌های خود در آن نگهداری می‌کردند) چه چیز است او امام شماست.

پس بیرون آمدم و نامه‌ها رو به اهل مدائن رساندم، و جواب گرفته برگشتم، و چنانچه فرموده بودند در روز پانزدهم داخل سامرا شدم، و صدای نوحه و شیون شنیدم که از منزل منوّر آن امام مطهر می‌آمد.

چون بر در خانه رسیدم جعفر کذاب را دیدم که بر در خانه نشسته بود و شیعیان بر گرد او برآمده‌اند اورا تعزیت به وفات برادر و تهنیت به امامت می گویند.

من در خاطر خود گفتم این فاسق کی اهلیت امامت دارد، زیرا از قبل او را می‌شناختم که شراب می‌خورد و قمار می‌کند، پیش رفتم سلام کرد وتعزیت وتهنیت گفتم، و هیچ سؤال ازمن نکرد. در آن حال خادم بیرون آمد و به جعفر کذاب خطاب کردکه برادر تو را کفن کرده‌اند بیا و بر او نماز بخوان، جعفر برخاست و شیعیان با او همراه شدند، پس جعفر پیش ایستاد که بر برادر نماز بخواند، چون خواست تکبیر بگوید، طفلی ردای جعفر را کشید وگفت: ای عمو پس بایست که من سزاوارترم به نماز برپدر بزرگوار خود از تو.

جعفر عقب ایستاد ورنگش متغیر شد، وآن طفل پیش ایستاد و بر پدر بزرگوار خود نماز کرد، و آن حضرت را در پهلوی امام هادی علیه السلام دفن کردند. و متوجه من شد و فرمودند که‌ای بصری، جواب نامه‌ها که با تو است به من بده، پس نامه‌ها رو تسلیم کردم، ودر خاطر خود گفتم که دو نشان از آنها که امام عسکری علیه السلام فرموده بودند ظاهر شد، ویک علامت مانده است. پس بیرون آمدم، اطرافیان به جعفر کذاب که این طفل که بود؟ گفت والله که او را هرگز ندیده بودم و نمی‌شناختم.

در این حال جماعتی از اهل قم آمدند و سؤال کردند از احوال امام عسکری علیه السلام، وچون دانستند که وفات یافته است پرسیدندکه امامت باکیست؟

مردم اشاره کردند به جعفر کذاب. پس نزدیک رفتند و تعزیت و تهنیت دادند و گفتند: با ما نامه ومالی است، بگو نامه‌ها از چه جماعت است و مالها چه مقدار است تا تسلیم نماییم، جعفر برخاست و گفت: که مردم از ما علم غیب می‌خواهند. دران حال خادم بیرون آمد از جانب حضرت صاحب الامر علیه السلام و گفت: با شما نامه فلان شخص و فلان و فلان هست، و کیسه‌ای که در آن هزار اشرفی هست و در آن میان ده اشرفی هست که طلا را روکش کرده‌اند. آن جماعت نامه‌ها و اموال را تسلیم خادم کردند و گفتند هرکه تو را فرستاده است او امام زمان علیه السلام است (کتاب کمال الدین و تمام النعمه)