مشکل عمده هنر ملیلهسازی؛ گرانی مواد اولیه و کاهش صادرات
خدیجه توسلی دینانی
محمد آقامحمد رفیع معروف به استاد رفیعی در سال ۱۳۲۵ در اصفهان دیده به جهان گشود. از دوران کودکی نزد استاد محمدصادق هلالی به مدت ۲۰ سال به هنر ملیلهسازی مشغول بوده و از سال ۱۳۵۵ به طور مستقل کارش را ادامه داد. مرحوم حاج محمدصادق هلالی حدود ۹۰ سال عمر خود را به ملیلهسازی پرداخت و ملیلهکاران حاضر اصفهانی استادی جز او در این زمینه به خاطر نمیآورند و از میان شاگردان استاد تنها استاد محمد رفیعی به کار ملیله مشغول است.
ملیله هنری است ظریف و زیبا با قدمتی کهن
ملیله هنری است ظریف و زیبا با قدمتی کهن و دارای قابلیتهای سرشار است که استاد رفیعی بیش از ۶۰ سال است به این هنر اشتغال دارد. ایشان پیرو همان شیوهای است که در پنجاه سال گذشته در اصفهان متداول بوده است اما بنا به سلیقه خویش نوآوریهایی نیز در آن به خرج داده است و آثار ظریف و کمنظیری را خلق کرده است.
استاد رفیعی از سن ۳۶ سالگی در نمایشگاههای داخلی و خارجی زیادی شرکت کرده و آثار خود را به نمایش گذاشته است و لوح تقدیرهای فراوانی در داخل و خارج از کشور دریافت نموده است. استاد رفیعی در اصفهان و شهرهای مختلف ایران و در بیش از هفت کشور خارجی از جمله کشورهای ایرلند، رومانی، باکو، پاکستان، لبنان شرکت نموده و لوح تقدیر دریافت نموده است.
تدریس در دانشگاههای هنر، پیام نور اصفهان و علمی- کاربردی
استاد رفیعی سابقه تدریس در دانشگاه علمی کاربردی به مدت ۵ سال، دانشگاه پیام نور اصفهان ۱۰ سال و دانشگاه هنر ۱۲ سال را دارد و شاگردان زیادی در این زمینه تربیت کرده و آثار ظریف و کمنظیری به موزه صنایع دستی کشور تقدیم نمودهاند. استاد تا سال ۱۳۸۳ در بازار هنر اصفهان مشغول به کار بودند و پس از آن در کارگاه خود در خیابان بیدآبادی مشغول به کار هستند.
استاد رفیعی میگوید: ملیله هنری است با قدمتی طولانی با وجود زیبایی و ظرافتی که در بطن خود دارد متاسفانه مورد بیمهری قرار گرفته و اندک اندک رو به زوال میرود و جلوگیری از این کاری ضروری است. در سده اخیر نسبت به قرون گذشته رکود چشمگیری این شاخه هنری را احاطه کرده است چنان است که دل هر فرد مسئول و دلسوزی برای این مرز و بوم به درد میآورد زیرا این هنر کمنظیر دارای قابلیتهای بیشمار عملا از صحنه خارج و به تولیداتی با کیفیتی بسیار نازل محو شده است.
آخرین عضو فعال در هنر ملیلهسازی
ایشان عضو شرکت تعاونی ملیلهسازان اصفهان است که حدود ۳۵ نفر در آن کار میکردند و بزرگان و استادان این هنر آن را راهاندازی کرده بودند. استاد میگوید: آنها دیگر کار نمیکنند و فروشنده هستند اما از بین آنها من تنها مشغول فعالیت هستم و آخرین عضو فعال در هنر ملیلهسازی هستم.
خلاقیت و نوآوری در سبک اصفهان
استاد رفیعی میگوید: سبک کارها و چیدن کارهای اصفهان با زنجان فرق میکند. به طور کلی طراحیهای ما بسیار متفاوت از زنجان است. تولیدات ما شامل محصولات متفاوتی که از درجه ۱ تا پایین و بازاری را شامل میشود. اما آنها تنها یک نوع محصول تولید میکنند. طرحهای اجرا شده ما بیشتر ذهنی و خلاقیتهایی هم توسط خود و شاگردانم در طرحها ایجاد شده است.
مشکل عمده هنر ملیلهسازی؛ گرانی مواد اولیه و کاهش صادرات
استاد رفیعی مشکلات عمده این هنر را گرانی مواد اولیه از جمله مس و کاهش صادرات صنایع دستی به کشورهای خارج میداند. در نتیجه گرانی مواد اولیه قیمت محصولات تولید شده افزایش یافته و این امر باعث کاهش خرید در داخل کشور نیز شده است. ایشان بر نظارت بر تولید و فروش صنایع دستی از طریق سازمانهای مربوطه تاکید میکند.
استاد رفیعی میگوید: این هنر در کشورهای دیگر از جمله شوروی وجود دارد اما سبک کارها متفاوت است و هیچ کجای دنیا صنایع دستی مانند ایران و اصفهان نداریم.
این هنر علاوه بر اصفهان و زنجان که مرکز اصلی تولیدات ملیله است در شهرهای دیگر مانند تهران، کرج، اهواز، شیراز، مشهد، تبریز، یزد، کرمان وجود دارد. دانشجویان من در همه شهرهای ایران پراکنده هستند اما مرکز اصلی تولیدات در اصفهان و زنجان است و تولیدات اصفهان متفاوت از شهرهای دیگر است.