نشانه های ظهور از نگاه امام رضا(ع) 

علی حاجیان

به دلیل اهمیت ظهور حضرت مهدی(عج) نشانه ها و حوادث پیرامون آن توسط اهل بیت برای ما بیان شده است. بیان نشانه ها توسط اهل بیت برای امید دادن به شیعیان، شناسایی مدعیان دروغین که پیش از تحقق نشانه های حتمی ادعای مهدویت یا نیابت خاص می کنند، آشنایی با حوادث پیرامون ظهور و برنامه ریزی درست هنگام رویارویی با هر یک از آنان بوده است.

امّا شرایط ظهور اموری هستند که واقع شدن ظهور به وجود آنها بستگی دارد و تا تمامی آنها محقق نشوند، حضرت مهدی(عج) آشکار نخواهد شد. آشنایی با شرایط باعث می‌شود علاوه بر بالا بردن سطح آگاهی، برای فراهم شدن شرایطی که در توان ما است تلاش و با مانع های برابر ظهور مقابله کنیم.

قبل از آمدن حضرت مهدی(عج)جهان گرفتار فتنه و آشوب، کشتار و ناامنی، بیدادگری و ناامیدی از گشایش می‌شود.

خداوند علیم در دنیا انسان ها را با وسایل مختلف آزمایش می‌کند. یکی از فتنه ها طبق فرمایش امام هشتم، غیبت امام زمان(عج) است. برای رهایی از این فتنه سفارش به راه ندادن شک در وجود خود و تمسک به دین نموده اند.

در احادیث آمده است قبل از ظهور قتل و غارت افزایش می یابد. این موضوع باعث سلب آسایش همگان می‌شود و تا زمان ظهور ادامه دارد. امام رضا(ع)دراین باره فرمود: پیش از ظهور کشتار بیوح است. راوی پرسید: بیوح چیست؟ فرمود: دائمی است و پایان ندارد.

یکی از شاخصه های دولت کریمه عدالت گستری آن است و در کنار آن امام رضا(ع)بیدادی را مطرح می‌کند که قبل از ظهور همه جا را فرا می گیرد.

از طرفی یأس و ناامیدی؛ به دلیل قتل و غارتها، ناامنی و گرفتاری ها، بیماریها و فساد فراگیر شده است این امور بر همه جا حاکم گردیده، مردم از وضع موجود خسته می شوند و امید خود از دستیابی به نیرویی که بتواند نجاتشان دهد، را از دست می دهند. امام رضا(ع) دراین باره می فرماید: گشایش و ظهور هنگام ناامیدی می آید.

اما، نشانه‌های ظهور از نگاه امام هشتم(ع):

اول؛ ندای آسمانی؛ ندای آسمانی صدایی است که توسط جبرئیل امین(ع) اعلان می‌شود و در آن به بیان نام و نسب حضرت مهدی(عج)و حقانیت او و شیعیان می پردازد. با اعلان آن حضرت مهدی(عج) ظاهر می‌شود تا مقدمات قیام از کنار کعبه را فراهم کند. چندین روایت از امام رضا(ع) به معرفی ندا می پردازند.

دوّم؛ سفیانی؛ سفیانی از دشمنان اهل بیت ^است. او از شام ظاهر می‌شود و بیشتر مناطق خاورمیانه را اشغال می‌کند. سفیانی تمام تلاش خود را برای مقابله با حضرت مهدی(عج)و جلوگیری از به قدرت رسیدن شیعیان در منطقه خاورمیانه به کار می گیرد. خروج او از نشانه های حتمی است. امام رضا(ع)در حدیثی فرمود: قبل از این امر سفیانی، یمانی، مروانی و شعیب بن صالح خواهند بود.

سوّم؛ خسف بیداء؛ یکی از نشانه های حتمی فرو رفتن سپاه سفیانی در سرزمین بیداء است. آنان به دنبال حضرت مهدی(عج) از مدینه به سوی مکه حرکت می کنند که در سرزمینی به نام بیداء به امر خداوند به زمین فرو می روند و نابود می شوند. در حدیثی از امام هشتم(ع)این نشانه بیان شده است.

چهارم؛ یمانی؛ او فردی از یمن است که با نیروهایش به مقابله با سفیانی و یاری امام مهدی(عج) بر می خیزد.

پنجم؛ خراسانی؛ حرکت خراسانی همزمان با خروج یمانی و سفیانی است. نیروهایش برای یاری اهل عراق به فرماندهی شعیب بن صالح به مقابله با سفیانی بر می خیزد و از یاوران حضرت مهدی(عج) محسوب می شوند.

برای ظهور امام زمان(عج)چهار شرط؛ رهبری آگاه و توانمند، قانونی مناسب برای برپایی ارزشهای مطلوب و از میان بردن ناهنجاریهای موجود، همراهانی برای یاری امام در تشکیل و نگه داشت دولت کریمه و خواست و پذیرش مردمی لازم است. به این شرایط در سخنان امام رضا(ع) اشاره شده است.

ایشان در وصف حضرت مهدی(عج) او را بر پا کننده عدالت، توانمند و صاحب میراث پیامبران معرفی می‌کند. امام هشتم(ع)در بیان قانون جامع، آن را شریعت اسلام با محوریت قرآن کریم می دانند که در قرآن حلال و حرام، حدود و احکام وتمامی آنچه مردم به آن نیازمند هستند آمده است. ایشان در وصف امام مهدی(عج)او را « المطاع فی ظهوره » معرفی می‌کند یعنی ایشان یاورانی دارد که بدون چون و چرا از او اطاعت می کنند و هوایشان همان خواست امام است. و در سخنانشان به یأس و ناامیدی مردم از وضعیتشان، قبل از ظهور اشاره شده است. مردم می بینند حکومت های مادی توان پاسخگویی به نیازهای اولیه آنان را ندارند. برای همین امید خود را برای رهایی از ناهنجاری ها به دست آنان از دست می دهند. و وقتی حضرت مهدی(عج) ظهور می‌کند و دادگری او را می بینند، به او گرایش پیدا می کنند.