ویژگیهای بنده خوب
یاداشت نوشته : محمد حاجیان
انسانهای خودساخته و الهی حواسشان جمع است که به مقام رضا دست یابند. آنها همیشه در تلاشند کاری کنند که خدا را خوش آید؛ هر چند مردمان را خوش نیاید و بر این اساس رابطه دوستی و عاشقانه بین خود و محبوب ایجاد میشود. علاوه بر محبتِ متقابل بین عاشق و معشوق و بنده مؤمن و خدا، خداوند دوست و عاشق خود را محبوب خلق نیز مىگرداند.
خداوند به کسى که به مقام رضا راه یافته، سه خصلت عطا مىکند:
«فَمَنْ عَمِلَ بِرِضائى اُلْزِمْهُ ثَلاثَ خِصال: اُعَرِّفُهُ شُکْراً لا یُخالِطُهُ الْجَهْلُ»
«هر کس به خواست و رضاى من عمل کندسه خصلت به او عطا مىکنم؛ به او سپاسگزارى را مىآموزم که با جهل همراه نمىگردد.
پس ویژگى و خصلت اول، شکر و سپاسگزارى از خدا، همراه با باور و آگاهى است. انسان بالطبع ناسپاس است؛ پیوسته غرق در نعمتهاى بىشمار خداست، ولى بدان توجه ندارد؛ اما وقتى نعمتى از او گرفته شود، فریادش بلند مىشود. میلیونها نعمت دارد و حقش را ادا نمىکند؛ اما وقتى یکى از آنها کم مىشودداد و فریادش بلند مىشود و به التماس و گریه و نذر و نیاز و دعا روى مىآورد. تازه آنها که اهل ایمان و توسلند، به توسل و دعا روى مىآورند وگرنه دیگران تنها قیافههایشان را درهم مىکشند و ناامید مىشوند:
«وَ لاَنْ اَذَقْنا الاْنْسانَ مِنّا رَحْمَهً ثُمَ نَزَعْناها مِنْهُ اِنَّهُ لَیَۆُسٌ کَفُورٌ»
«اگر ما انسان را از نعمت و رحمتى برخوردار کردیم (تا شکر کند)، سپس (به جهت کفران او) آن نعمت را از او باز گرفتیم، سخت به ناامیدى و کفران درمىافتد. (هود/۹)
در مقابل این گروه، خداوند به بندگانى که طالب رضاى او هستند، مقام حقشناسى و شکرگزارى عطا مىکند. اینکه انسان خداوند
را دوست داشته باشد، مقام با ارزشى است؛ چرا که بنده چنان معرفت و شناختى مىیابد که تنها به خدا محبت مىورزد و دوستى دیگران را فراموش مىکند؛ مسلما این مقام مهمى است و مهمتر از آن اینکه خدا انسان را دوست بدارد
«وَ ذِکْراً لایُخالِطُهُ النِّسْیانُ وَ مَحَبَّهً لا یُوْثِرُ عَلى مَحَبَّتى مَحَبَّهَ الْمَخْلُوقینَ»
به او توجه و ذکرى عطا مىکنم که با فراموشى همراه نمىشود و محبتى بدو مىدهم که با داشتن آن هیچ محبتى را بر محبت من ترجیح ندهد. مؤمنى که مرهون لطف و عنایت خداوند است و دلش سرشار از عشق و محبت به خداست، نمىتواند او را فراموش کند.
خدا یاد و توجهى به او داده که همراه با نسیان و فراموشى نیست؛ لذا هیچگاه از یاد او غافل نمىشود؛ او عاشق خداست و عاشق هیچگاه معشوقش را فراموش نمىکند. این یاد و توجه، ویژگى دومى است که خدا به او مىدهد.
ویژگى و خصلت سوم که خدا به رضادهنده به خواست خود عنایت مىکند، این است که نسبت به خود محبتى در دل او ایجاد مىکند که هیچگاه محبت دیگرى را بر آن ترجیحنمىدهد.