پیشانی‌نوشت
هامون رشیدیان
در نیمه راه تابستانی هستیم، روزهای بلند تابستانی هر روز قد می‌کشند و شب‌ها کوتاه و کوتاه‌تر می‌شوند. از گرمای کلافه کننده و قطعی آب و برق هم که بهتر است حرفی نزنیم. اما همانگونه که بزرگان بسیاری گفته‌اند اولین تغییر باید از دورن خود ما آغاز شود و بهترین راه برای این تغییر خواندن کتاب است. کتاب‌ها حاصل تجربه‌های چندین و چند ساله نویسندگانشان هستند تجربه‌هایی که با کمترین قیمت به آسانی در اختیار ما قرار می‌گیرند. به رسم کتابگردی های پیشین در این گزارش نیز نگاهی خواهیم داشت به چند کتاب خوب برای سلیقه‌های مختلف. با ما همراه باشید.
پیشانی‌نوشت‌ها
مجموعه داستان کوتاه علیرضا جوانمرد با عنوان «پیشانی‌نوشت‌ها» راهی کتابفروشی‌ها شد. این مجموعه شامل ۱۹ داستان کوتاه با درون‌مایه‌هایی از امید به زندگی، مرگ و خودکشی است. پایان معجزه‌آسا، یادش رفته بود خداحافظی کند، ما شب‌ها با هم می‌خوابیم، آزمایش اکوی ضربان قلب اکوکاردیوگرافی یا زنگ‌ها وقتی به صدا درمی‌آیند، مرض قند، مرثیه، سرخط خبرها: روایت مرگ استاد صادق‌علی رحیمی، باسم‌الحق، خطابه‌ای در باب داستان یا روایتی در باب لذت سقوط آزاد، ذبح، اسم همسرم زهرا اسم خواهرم فاطمه اسم خواهرزادگانم صدیقه و معصومه و نام مادرم کبری است، چرا خودکشی نمی‌کنم و یک پاورقی به نام: چنین گفت بورخس عنوان‌های داستان‌های مجموعه «پیشانی‌نوشت‌ها» است. در معرفی پشت جلد کتاب آمده است: نمی‌دانم شما به غیر از حقوق، کتابی خوانده‌ای یا نه! اما اگر ترجمه‌هایم را که در باب زندگی‌نامه فلاسفه به چاپ رسیده مطالعه کرده باشید، می‌دانید که اهل فلسفه باید یک جورهایی غیرعادی باشند. یا مثل فوکو دگرباش، یا مثل نیچه روانی و یا مثل کی‌یر کگارد عاشق. البته عشق فلاسفه باید بی‌نتیجه، غیرمتعارف و تا سرحد امکان سرشار از الهامات مُثلی فلسفی باشد. «پیشانی‌نوشت‌ها» که بیست و دومین کتاب منتشرشده نشر اسم است پیش‌تر در ایام نمایشگاه کتاب تهران رونمایی شد ولی بنا بر اعلام ناشر، به سبب وجود پاره‌ای از ملاحظات تاکنون از سوی این نشر توزیع نشده بود. این کتاب در ۱۱۰۰ نسخه با قیمت ۱۴۰۰۰ تومان راهی بازار نشر شده است.
به من نگاه کن
رمان «به من نگاه کن» نوشته الهام فلاح در ۲۸۸ صفحه با شمارگان ۱۱۰۰ نسخه و قیمت ۲۲ هزار تومان در انتشارت ققنوس منتشر شده است.
در نوشته پشت جلد کتاب می‌خوانیم: شب جا پهن کردیم روی پشت بوم. خوب یادمه. تابستون بود. پسرا زود خوابیدن. من اما خوابم نمی‌برد. مادرم خزید زیر لحاف و پشتشو کرد به آقاجون. آقاجون داشت گریه می‌کرد. من دیدم. یه قطره از گوشه چشمش چکید. یه‌باره گفت: «مسروره اون دختره رو یادته، اون که شعر می‌گفت؟» مادرم جلدی روشو گردوند سمت آقاجونم. آقاجون گفت: «یادته مسروره، شعراشو خودم فرستادم تهران که تو مجله چاپ کنن؟» مادرم نمی‌خواست لو بده که یادشه. که خیلی هم چیز مهمی نبوده. خدابیامرز تا روز آخری که تو اون محله بودیم ترس از دخترای ترگل ورگل اون دبیرستان تو دلش بود. آقاجونم باز اشکش چکید. گفت: «کشتنش. آخرش نفسش بند اومد.» آقاجونمو هیچوقت اونجوری ندیده بودم. صب فرداش کل رضاییه می‌دونستن اون تازه‌عروس شاعرمسلکو شوهرش کشته. اونم سر دو خط نامه که یه بابایی از تهران براش فرستاده بود و تمجیدشو کرده بود.
کمبود
«کمبود» (نگاهی به کمبودهای فردی و اجتماعی) نوشته سِندهیل مولای ناتان و اِلدار سفیر با ترجمه حسین علیجانی رنانی است که در ۳۰۹ صفحه با شمارگان ۱۱۰۰ نسخه و بهای ۲۵ هزار تومان از سوی نشر ققنوس راهی بازار شده است.
ذهنیت کمبود، کمبود کمبود می‌آورد و طرحی برای کمبود بخش‌های مختلف این کتاب هستند.
در نوشته پشت جلد کتاب عنوان شده است: «کمبود کتاب شگفت‌انگیزی است، پر از ایده‌های تازه، داستان‌های جذاب، و پیشنهادهای ساده‌ای که ممکن است زندگی شما را دگرگون کند.» استیون دی لویت، استاد اقتصاد دانشگاه شیکاگو. «سندهیل مولای ناتان و ادار سفیر هر دو از پیشگامان رشته خود هستند و با همکاری یکدیگر حتی از این هم فراتر رفته‌اند. کار آنان آمیزه‌ای از عقل و احساس است و از این نظر، بهترین کاری است که من در رشته خود دیده‌ام.» دانیا کاهنمن، استاد روان‌شناسی دانشگاه پرینسون، برنده نوبل اقتصاد در سال ۲۰۰۲
«شناخت پدیده کمبود خبر خوبی است، چون (با شناخت آن) می‌توان به شکلی برنامه ریخت که تا اندازه‌ای از گزندش در امان بود… نکته بخصوص درباه کمبود فراگیر بودن آن است؛ از بار آن بکاهید تا مردم بهتر بتوانند به کارهای دیگرشان برسند.» تینا روزنبرگ، نیویورک تایمز «کتاب بسیار خواندنی و تازه، سرشار از نکته‌هایی خیره‌کننده… این کتاب را بخوانید تا بدانید کمبود از چه راه‌های حیرت‌انگیزی بر زندگی همه ما اثر می‌گذارد.» ریچارد تالر، استاد اقتصاد دانشگاه شیکاگو، برنده نوبل اقتصاد در سال ۲۰۱۷ «کتابی شیوا، خردمندانه، و بسیار بدیع، «کمبود» کتابی است که از خواندنش سیر نمی‌شوید. کتابی لازم حتی برای کسانی که وقت خواندن ندارند.» دانیل گیلبرت، استاد روان‌شناسی دانشگاه هاروارد.
دگرخوانی سینمای مستند
«دگرخوانی سینمای مستند» عنوان نخستین کتاب تألیفی محمدرضا اصلانی درباره سینماست که به تازگی منتشر شده است. این کتاب، پس از اثر زندهیاد فریدون رهنما؛ “واقعیت‌گرایی فیلم” دومین کتاب تألیفی به قلم یک سینماگر ایرانی است که به تفکر و بازاندیشی در بنیانهای نظری سینما می‌پردازد. اصلانی در این کتاب مشخصاً به طرح و تشریح ماهیتِ فلسفی، ادبی و زیباییشناختی فیلم مستند پرداخته است.
“دگرخوانی سینمای مستند” محصول مطالعات، یافته‌ها و یادداشت‌های اصلانی، طی ۵۰ سال فعالیت مؤثر و خلاقانهی او در عرصه سینما و به‌خصوص فیلم مستد است که چندی پیش از سوی مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی منتشر شد.
این کتاب در ۳۱۲ صفحه، شش بخش مجزا با عناوین “واقعیت-مستند”، “سند-مستند”، “صنعت-مستند”، “رسانه-مستند”، “عکاسی ما-سینمای ما”، “دهه چهل-مستند” را در برگرفته و در هر بخش چنان‌که از عناوین دریافت می‌شود، وجهی از وجوه عادت‌شده، به رسمیت پذیرفته‌شده و ضروری دانسته‌شده فیلم مستند را مورد بازاندیشی، پرسشگری و دگرخوانی قرار می‌دهد. چاپ نخست کتاب “دگر خوانی سینمای مستند” در ۳۱۰ صفحهی تمام گلاسه، با شمارگان ۱۳۰۰ نسخه و بهای ۳۵ هزار تومان آذر ماه ۱۳۹۴ از سوی مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی منتشر شده است. صفحه‌آرایی و طراحی جلد کتاب را مهسا مختاری فرد بر عهده داشته است.
