اصفهان در ۵ رمضان
ما اصفهانی‌ها روز ۵ رمضان سال ۱۳۵۷ را یوم الله می‌دانیم؛ چرا که در این روز اولین حکومت نظامی در کشور در اصفهان برقرار شد و اوج ترس و وحشت رژیم ستم‌شاهی از حضور مردم در مبارزاتی که به رهبری امام(ره) و روحانیت پایه‌ریزی شده بود، با این تصمیم به نمایش گذاشته شد. بی‌شک می‌توان این روز
و این اقدام مردمی در مقابل حاکمیت طاغوت را نقطه عطفی در اعتراضات مردمی و آغاز موج جدید انقلاب برای نیل به پیروزی دانست.
تاریخ انقلاب اسلامی اصفهان می‌گوید از نیمه تابستان ۱۳۵۷ ه ش اصفهان به صف میدانداران انقلاب اسلامی ملحق شد. ۱۵ مرداد ۱۳۵۷ ه ش مصادف با آغاز ماه مبارک رمضان سال ۱۳۹۸ ه‌ق بود. رمضانی که پنجمین روزش به نقطه عطفی در تاریخ مبارزات انقلاب و حضور کمنظیرو شاید بی‌نظیر مردم اصفهان در صحنه نهضت مبدل شد. به گواه تاریخنگاران در رمضانالمبارک
۱۳۹۸ ه‌ق، وضع عمومی کاملا به نفع انقلاب اسلامی
و مواضع مردم مسلمان کشور تغییر جهت یافت و معنویت این ماه موجب شد تا هر روز عده بیشتری از مردم اصفهان جذب اهداف
و برنامه‌های انقلاب شوند.
کشتار بی‌سابقه مردم در خیابان مسجد سید، بالاتر از مسجد و کوچه‌های بین این خیابان و خیابان فروغی و خیابان‌های متصل به اطراف منزل آیت الله خادمی یکی از حوادث خونین تاریخ انقلاب اسلامی بود که در اصفهان در روز ۱۹ مردادماه ۱۳۵۷ مصادف با روز ۵ رمضان رخ داد. ماموران به مردمی که پس از استماع سخنرانی حجت الاسلام رضا محبوبی از منزل آیت الله خادمی بیرون آمده بودند، حمله کردند. جنگ و گریز آغاز شد
و حادثه مشهور پنجم رمضان به وقوع پیوست.
در پی حوادث خشونت‌باری که درروزهای قبل از ۵ رمضان در اصفهان اتفاق افتاد، امام خمینی(ره) اطلاعیه‌ای خطاب به مردم اصفهان صادر کردند. این امر به شدت در روحیه و رفتار مردم اصفهان موثر واقع شد و کار را به آن حد رساند که رژیم پهلوی ناچار شد برای نخستینبار در کشور در اصفهان اعلام حکومت نظامی کند.
اوضاع اصفهان آنچنان نابسامان و خارج از کنترل شده بود که در هیچ یک از مقاطع دیگر تحولات اصفهان سابقه نداشت. مسئولان بلندپایه رژیم پهلوی در اصفهان در میان تدابیر امنیتی شدید موفق شدند جشن سالگرد مشروطه سلطنتی را که برگزاری آن برای رژیم جنبه حیاتی داشت در عمارت چهلستون اصفهان برگزار و با تشکیل حلقه‌های امنیتی و انتظامی از ورود مردم به محل جشن جلوگیری کنند.
بالاخره صبح روز ۵ رمضان، مردم متحصن تصمیم گرفتند محل تحصن را ترک کنند و در سطح شهر پراکنده شوند و از نقاط مختلف به رژیم پوسیده پهلوى ضربه بزنند. عصر این روز در اصفهان حکومت نظامى برقرار شد. با برقرارى حکومت نظامى که براى اولینبار انجام مىگرفت، عمر دوره عوامفریبى رژیم آمریکایى شاه به سر آمد و مبارزات مردم وارد مرحله نوینی شد. واقعه ۵ رمضان (بنا به قولی) مجموعا ۱۰ شهید و حدود ۱۰۰ مجروح تقدیم انقلاب کرد.
مردم اصفهان در بزرگ‌ترین تظاهرات خود، از اولین ساعات صبح با اجتماع در خیابان‌ها، راهپیمایی بزرگی را آغاز کردند که پس از دخالت پلیس به واکنش مردم و آتش زدن تمام مشروب‌فروشی‌ها و قمارخانه‌های شهر انجامید. در این روز به دفتر حزب رستاخیز، برخی بانک‌ها و اداره‌های دولتی نیز خساراتی وارد آمد. حرکت خودروهای نظامی در سطح شهر به اصفهان چهره‌ای نظامی داد. مردم با تنه درختان، بعضی از خیابان‌های اصلی شهر را بستند تا به این وسیله از جابه‌جایی خودروهای نظامی جلوگیری کنند. صدای تیر اندازی تا ساعت‌ها ادامه داشت.
بی تردید این حماسه را باید در راستای حرکت انقلابی حضرت امام خمینی دانست که با جانفشانی مردم مومن و انقلابی کشور به پیروزی رسید و به لطف الهی همچنان ادامه دارد. باید یاد شهدای عزیز این روز و همه روزهای مبارزات ملت ایران را گرامی بداریم که به برکت خون پاکشان ایران اسلامی از بند اسارت طاغوتیان نجات یافت.
