غدیر، خلاصه مکتب وحی

سرمقاله به قلم مدیرمسئول

یا أیُّهاالرَّسول بَلِّغ ما أنزِلَ إلَیک مِن ربِّک

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در آخرین حج و در مسیر برگشت مأموریت یافت تا جانشین خود را معرفی کند؛ این رخداد در هیجدهم ذى‏ الحجه سال دهم هجرى و در محلی به نام غدیر خم اتفاق افتاد؛ آن هم زمانی که از طرف خداوند در واقع ندا به پیامبر رسید که «فان لم تفعل فما بلغت رسالته»؛ یعنی اگر این دستور عملیاتی نشود، رسالت تو ناقص است و به درستی به انجام نرسیده است. بعد می‌فرماید: «والله یعصمک من النّاس»؛ ترس از برخورد و نگاه مردم و به قولی حرف و حدیث آنان نداشته باش و در هر حال نگران عواقب پیام نباش. این حادثه و معرفی علی علیه‌السلام به جانشینی به دستور خدای متعال را که در روز غدیر اتفاق افتاد، نباید فقط یک حادثه تاریخى دانست؛ بلکه غدیر را باید یک تفکر دانست که نشانه‏اى است از تداوم خط نبوت و چشمه‏اى است که تا پایان هستى مى‏جوشد؛ آری غدیر، روز تکمیل دین، اتمام نعمت و موجب خشنودى خداست؛ «الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتی و رضیت لکم الاسلام دینا.» غدیر روز بزرگ، روز گشایش و روز تکامل است؛ غدیر، نه تاریخ است، نه جغرافیا و نه روایت؛ بلکه ولایت است؛ پیشوند غدیر، رسالت است و پسوند آن، ولایت و امامت. همین‌جا بود که پیامبر جمله معروف «من کنتُ مولاه فهذا علی مولاه» را فرمودند و البته حاضران همه و همه آمدند و با مولا علی علیه‌السلام با گفتن «بخ بخ» بیعت کردند و اینجا جانشینی ایشان آشکارا به عموم مردم ابلاغ شد. گرچه در گذشته چند بار این جانشینی مطرح شده بود، اما در این حد عمومی نشده بود.

داستان غدیر از شکوه و ضرورت ولایت و ریشه‏ای بودن این مسئله خبر می‏دهد. رسول صلی‏الله‏علیه‏و‏آله در آن هنگام و در زیر آن آفتاب سوزان، آن همه جمعیت را برای چه نگه می‏دارد و چه پیامی برای‏شان دارد؟

این پیام، اساسی‏ترین پیام دین او بود و به راستی رسول صلی‏ الله‏ علیه ‏و‏ آله بر بزرگی و ضرورت آن واقف بود که مردم را در آن گرمای سوزان نگه داشت و رسالت آسمانی خویش را به مسلمانان ابلاغ فرمود. آنچه می‏توانست همه نقشه‏ های منافقان را یک‌جا خنثی، و اسلام را در چنان برهه حساسی حفظ کند تعیین جانشین پیامبر و اعلان رسمی آن بود. چنان که حضرت زهرا(س) در این‏باره می‏فرمایند: «پیامبر در روز غدیر، عقد ولایت را برای علی علیه‌السلام محکم کرد.»

غدیر خم منافقان را فلج کرد و مانع اجرای نقشه‏ ها و توطئه‏ های شیطانی‏شان شد. «غدیر» عصاره و نتیجه خلقت و چکیده تمام ادیان الهی و خلاصه مکتب وحی است و صرفا واقعه‏ای تاریخی نیست. این نام مقدس، عنوان عقیده ما و اساس دین است. غدیر ثمره نبوت و میوه رسالت است. غدیر تعیین‌کننده خط‏ مشی مسلمانان تا آخرین روز دنیاست. غدیر ماجرایی سرنوشت‏ساز است که «خطبه غدیر» شاخص ‏ترین و زنده‏ ترین سند آن است.

غدیر، نشانه و رمزی است که از تداوم خط نبوت خبر می‏دهد؛ نقطه تلاقی کاروان رسالت با طلایه‏ داران امامت است؛ چشمه‏ ای است که تا پایان هستی می ‏جوشد؛ کوثری است که فناناپذیر؛ افقی است بی‏کرانه و خورشیدی است عالم‏تاب. بدون شک واقعه غدیر خم، نقش سرنوشت‌سازی در تعیین مسیر آینده اسلام داشته است؛ اگر پس از درگذشت پیامبر اکرم صلی‏الله‏علیه‏و‏آله به سفارش‏های روز غدیر و موارد مکرر دیگری که پیامبر صلی‏ الله‏ علیه‏ و‏ آله، علی علیه السلام را پیشوا معرفی فرموده بود، عمل کرده بودند، اسلام جهان‌گیر می‏شد و دین خدا بشریت را به راه می‏آورد و عدالت و دادگری، آفاق تا آفاق گیتی را می‏گرفت. از اینجاست که همه هوشمندان تاریخ بشر که به گونه‏ای از این واقعه آگاهی یافته‏اند، از انحرافی که پس از رحلت پیامبر پیش آمد، اظهار تأسف کرده‏اند؛ از جمله ولتر، فیلسوف مشهور فرانسوی. وی تأسف خویش را چنین اظهار کرده است: «آخرین اراده محمد انجام نشد؛ او علی را به جای خود منصوب کرده بود… .»

غدیر، بزرگ‌ترین عید مسلمانان است. رسول خدا صلی ‏الله‏ علیه ‏و‏ آله فرمود: «روز غدیر خم، برترین عیدهای امت من است و آن روزی است که خداوند بزرگ دستور داد برادرم، علی‌بن‌ابی‏طالب را به عنوان پرچمدار (و فرمانده) امتم منصوب کنم تا پس از من مردم به دست او هدایت شوند و آن روزی است که خداوند در آن روز دین را تکمیل، و نعمت را بر امت من تمام کرد و اسلام را دین آنان قرار داد.»

امام صادق علیه‌السلام از پدر بزرگوارش حضرت باقرالعلوم علیه‌السلام نقل کرد که فرمود: «شیطان چهار بار ناله نومیدی سر داد؛ روزی که مورد لعن خدا قرار گرفت، روزی که از آسمان به زمین هبوط کرد، روزی که پیامبر اسلام صلی‏الله‏علیه‏و‏آله به پیامبری مبعوث شد، و روز عید غدیر خم.»

این عید بر مسلمین مبارک‌باد.