آسیب‌های عزاداری سالار شهیدان
یادداشت سر دبیر
دشمنان اسلام به آثار عزادای به خوبی واقف و شناخت پیدا کرده‌اند و دیده‌اند که هر جا ندای «یا حسین» سر داده می‌شود، آنجا ظلم‌پذیری وجود ندارد و استکبار نمی‌تواند آن جامعه را به بند بکشد و بر آن‌ها ستم کند؛ زیرا این جمعیت‌ها آزاده هستند و جز خداترسی از کسی و قدرتی ابایی ندارند. بر این اساس دشمن می‌کوشد با ایجاد انحراف و وارد ساختن خرافات و… به عزاداری‌ها از آثار آن بکاهد
و قدرت خود را تقویت کند. فرهنگ عاشورا و عزاداری امام حسین(ع) نیز مانند هر پدیده ارزشمند دیگر دچار آفت‌ها و آسیب‌هایی است که در صورت مقابله نکردن عاقلانه با آن، ممکن است به فرهنگ پربار عاشورایی آسیب‌هایی وارد شود. بعضی از این آسیب‌ها عبارت است از:
الف) برخورد عاطفی صرف با مقوله عزاداری: بی‌شک، عاطفی‌ترین صحنه‌ها در تاریخ عاشورا وجود دارد. این بُعد از حادثه عاشورا به دلیل دو عنصر حماسه و زیبایی در کنار عاطفه قوی، آن را اثرگذارتر کرده است. در فرهنگ عامه، بیشتر شاهد پررنگ بودن جنبه تراژیک این حادثه هستیم؛ به گونه‌ای که تا حدودی عرصه بر جنبه‌های حماسی و عرفانی حادثه عاشورا تنگ شده است. متأسفانه در گذر زمان، برای شدت بخشیدن به جنبه عاطفی، داستان‌ها و مطالبی بدون ربط و سند برای حادثه عاشورا جعل شده است؛ مانند عروسی حضرت قاسم در روز عاشورا… که مداحان و نوحه‌سرایان باید در اشعار انتخابی بر این مورد دقت کنند و روحانیان نیز راهنما و هدایتگر باشند تا این‌گونه آسیب‌ها وارد نشود.
ب) تبدیل شدن عزاداری به عادت: از آنجا که بار عاطفی حادثه عاشورا قوی است، ظرفیت عادت‌پذیری آن به شدت افزایش می‌یابد. وقتی موضوعی به عادت تبدیل شود، دیگر برای به جا آورنده آن عمل، تنها انجام دادن آن هدف خواهد شد و او با این کار، تخیله روانی می‌شود. از این رو، انتظار معنادار بودن و پویایی عمل، انتظاری بی‌معنا خواهد بود؛ بنابراین باید دقت داشت که عزاداری را تکلیف بدانیم و از روی معرفت به آن بپردازیم که معتقدیم جز این نیست.
ج) آمیخته شدن عزاداری با فرهنگ‌های قومی و ملی: شیوه‌های عزاداری هر قوم و ملت مانند زبان آن‌ها گوناگون است. بنابراین، باید بکوشیم برای هماهنگ و اصولی کردن عزاداری سیدالشهدا، بر اساس فرهنگ یک ملت، با فلسفه و اهداف و روح قیام تناسب ایجاد شود.
د) ضعف دانش و بینش عمومی: کمبود دانش و اندیشه در جامعه، زمینه‌ساز گسترش انحراف‌ها، تحریف‌ها و خرافه‌هاست. در این زمینه هر چه میزان و سطح تحصیلات افراد جامعه بیشتر باشد، امکان کمتری برای نفوذ اندیشه‌های نادرست و باطل وجود خواهد داشت. این امر با روحیه پرسشگری، نقادی و نقدپذیری ارتباط بسیاری دارد. بینش زیاد جامعه همواره موجب امنیت روانی جامعه و اعتلای جایگاه عالمان و واعظان مصلح و آگاه است.
در پایان به چند جمله از حضرت امام خمینی(ره) اشاره می‌کنیم.
«محرم، ماه نهضت بزرگ سید شهیدان و سرور اولیای خداست که با قیام خود در مقابل طاغوت، تعلیم سازندگی و کوبندگی به بشر داد و راه فنای ظالم و شکستن ستم کار را در فدایی دادن و فدایی شدن دانست.»
«محرم را زنده نگه دارید! ما هر چه داریم، از این محرم است و از این مجالس. مجالس تبلیغ ما هم از محرم است؛ این قتل سیدالشهداء
و شهادت اوست. اگر این مجالس وعظ و خطابه و عزاداری و اجتماعات سوگواری نبود، کشور ما پیروز نمی‌شد.»
«هزار و چهارصد سال است که با این منبرهابا این روضه‌ها و با این مصیبت‌ها و با این سینه‌زنی‌ها اسلام را حفظ کرده‌اند.»
و مقام معظم رهبری نیز فرموده‌اند: «امام حسین(ع)، از لحاظ عملی درس بزرگی به همه تاریخ اسلام داد و در حقیقت، اسلام را هم در زمان خودش و هم در هر زمان دیگری بیمهکرد.
هر جا فسادی از آن قبیل باشد، امام حسین(ع) در آنجا زنده است؛ با شیوه و عمل خود دارد می‌گوید که شما باید چکار کنید. تکلیف این است؛ لذا باید یاد امام حسین(ع) و یاد کربلا زنده باشد؛ چون یاد کربلا، این درس عملی
را جلوی چشم می‌گذارد.»
