مولفه های همنوایی

سرمقاله

وحدت ملی یکی از مولفه های سرنوشت ساز و رمز ایستادگی و قدرتمند و از نیازهای همیشگی است که می تواند اقتدار ملت را تثبیت و جهانخواران را از دست درازی به منابع کشور مایوس نماید این توصیه قرآنی است که “واعتصموابحبل الله جمیعا و لاتفرقوا” بویژه امروز که در آستانه برگزاری دو انتخابات مهم و سرنوشت ساز هستیم و دشمن بیش از هر زمان دیگر برای ایجاد تفرقه و دسته و گرو ه بندی و رو به روی هم قرار دادن آنهاست لذا می طلبد سیاسیون و ارباب جراید و همه دلسوزان در راستای تعمیق وحدت ملی دست بکار شوند و از هر تلاشی فرو گذار نکنند به همین مناسبت مروری بر تاکیدات حضرت امام خمینی قدس سره خواهیم داشت.  آنچه امام عزیز در تمامی پیام ها و بیانیه ها در دوران مبارزه و پس از پیروزی بر آن بسیار تاکید داشتند وحدت و اعتصام همگانی بحبل الهی است و دوری از تفرقه، مشخص است که وحدت عامل پیروزی و تفر قه عامل شکست است امام خمینی ایران را به لحاظ ساختاری مستعد تفرقه دانسته و زمینه‏هایی چون وجود قبایل و عشایر مختلف، موقعیت جغرافیایی، تنوع زبانی، تنوع مذهبی و در نهایت تنوع خاستگاه روشنفکری یعنی وجود حوزه و دانشگاه را از عوامل تفرقه به شمار آورده‏اند. از این رو به اعتقاد امام، عواملی چون ملیّت، زبان و وحدت مکانی نمی‏توانند به عنوان محورهای اتحاد مورد تأکید قرار گیرند و به جای آنها «اسلامیت» و آن هم در مفهوم عام و در سطحی فراتر از تفسیرهای فرقه‏ای، می‏تواند عامل انسجام ایران باشد. تفسیر امام از اسلام، اقرار به کلمه «لا اله الا اللّه» و داشتن قبله واحد یعنی ارزش‏های فرا فرقه‏ای است:چنانچه می فرمایند: مسلمان‏ها که اهل حق هستند، قرآن کتاب آنهاست، کعبه قبله آنهاست، کسانی که به اسلام ایمان آورده‏اند و به حق ایمان آورده‏اند در این حق خودشان مجتمع باشند و نگذارند این باطل‏ها که در باطل خودشان می‏خواهند مجتمع بشوند، آنها پیروز بشوند.(صحیفه نور ج ۱۳، ص ۴۸٫) ایشان رمز رسیدن به وحدت و همنوایی را سعه سدر و تکیه بر قوانین دانسته و بر همصدایی همه مذاهب و اقلیت های مذهبی توصیه دارند. امام خمینی ضمن توصیه به سعه صدر در برخورد با برادران دینی، «منطق گفت و گو» و تن دادن به قوانین و مقررات را رمز بقای اتحاد می‏دانست. دو مؤلفه مذکور حتی می‏توانند اقلیت‏های دینی را همنوا کنند:اگر بخواهید مملکت خودتان را از دست ابرقدرت‏ها و چپاول‏گرهای بین المللی نجات بدهید، باید همه مقرراتی که تحت عمل هر یک هست، آن مقررات عمل بشود و هیچ نهادی با نهاد دیگر معارضه نکند… من امیدوارم که تمام برادرهای ما در اطراف ایران، چه برادرهای اهل سنت چه برادرهای اهل تشیع و تمام کسانی که در این ملت هستند از اقلیت‏های مذهبی، همه با هم مجتمع باشند، تا این که رفاه همه مسلمان‏ها و همه کسانی که در کشور اسلامی سکونت دارند حاصل بشود.(همان ص ۲۷)

بنابراین ایشان برای بقای اتحاد، حکومت اسلامی را به حکومت انسانی ترفیع داده و معتقدند با قانون‏گرایی می‏توان اختلافات را حل کرد و کشور را به ساحل نجات رهنمون ساخت: خواست همه یک جمهوری اسلامی، یک حکومت عدل، یک حکومت انسانی… اگر این دو تا جهت را حفظ کنید… و نگذارید اختلاف پیدا بشود، اگر ما حفظ کنیم این وحدت کلمه و وحدت مقصد [اسلام] تا آخر پیروزیم(همان ج ۷،ص۲۸۰)

در حکومت انسانی و حکومت عدل حتی بدون داشتن دین واحد نیز می‏توان با منطق گفت و گو به تفاهم رسید: ما اگر اختلاف سلیقه داریم، اختلاف بینش داریم، باید بنشینیم و با هم در یک محیط آرام صحبت کنیم و مسائل خودمان را حل کنیم، با تفاهم مسائل را حل کنیم، نه این که جبهه‏گری کنیم، یکی یک طرف بایستد با دار و دسته خودش و یکی یک طرف دیگر بایستد با دار و دسته خودش، و کوشش کنند در تضعیف یکدیگر و کوشش کنند در تضعیف کشور اسلامی… شماها اگر مسلم هستید، با احکام اسلام عمل کنید و اگر خدای نخواسته تعهد اسلامی را قبول ندارید، با دید سیاسی مسائل را حل کنید.(همان، ج۱۴، ص ۳۸)

امام خاستگاه تفرقه را نه مردم که نخبگان، مسؤولان و نهادهای نظام دانسته و خطاب به ایشان می‏فرمایند: شما همه برای خدا ـ ان‏شاءاللّه‏ ـ عمل کنید، همه‏تان با هم باشید، پشت و پناه هم باشید، ملت خوب است، ملت یک ملت روشنی است، یک ملت خوبی است. شماها هم همه با هم مجتمع بشوید، دولت و ملت، ارکان دولت، رئیس جمهورش، مجلسش، همه اینها با هم مجتمع باشند.(هان،ج۱۳،ص۱۷۳)

من باز تأکید می‏کنم اگر سران با هم خوب باشند، این کشور صدمه نمی‏بیند، اگر صدمه‏ای این کشور ببیند از اختلاف سران است. همان طور که شارع مقدس فرموده، باید دولت، مجلس و قوه قضاییه احساس کنند که یک تکلیف دارند و آن این که اختلاف نداشته باشند.( . همان، ج ۱۸، ص ۵۷٫) بنابراین توجه به مفاهیم اسلام و رعایت اصول و نیز سعه سدر و گفت وگو ونیز رعایت قانون و همنوایی سران را در ایجاد وحدت کار ساز می دانند که همگان باید به آن توجه کنند.حال سخن برخی در این روزها چه مقدار در جهت همنوایی است و آیا با این معیارها سازگار است یا نه بماند و آیا ساز این افراد وارونه کوک نشده است؟