خانه تکانی به سبک گواهینامه رانندگی
دامون رشیدزاده
آمار سالانه بیش از ۲۰ هزار کشته حوادث رانندگی سرانجام مسئولان را بر آن داشت تا نگاهی دوباره به قوانین صدور گواهینامه رانندگی داشته باشند. سال گذشته بود که خبر تغییر قوانین برای نوگواهینامه ها صادر شد و قرار شد این قوانین در سال ۹۶ اجرایی شود حالا پس از حدود ۳ ماه قرار است از ابتدای تیرماه تمامی محدودیتهای جدید برای نوگواهینامه ها اعمال شود و شاهد تحول اساسی در سبک رانندگی هموطنان باشیم. به همین بهانه در گزارش امروز نگاهی خواهیم داشت به خانه تکانی جدید گواهینامه رانندگی.
رانندگی با نظارت
رانندگانی که به تازگی گواهینامه گرفتهاند تا سه ماه حق رانندگی به تنهایی ندارند و باید یک نفر که دارای گواهینامه پایه دوم یا سوم است در کنار آنان بنشیند. البته این فردباید بیش از یک سال از دریافت گواهینامهاش گذشته باشد. این افراد از ساعت ۱۲ شب تا پنج صبح حق رانندگی ندارند؛ ضمن اینکه تا یک سال هم حق رانندگی در خارج از شهر را ندارند؛ مگر اینکه مسافت طی شده تا ۲۵ کیلومتر در بزرگراهای شهرها باشد. همچنین باید علامت اخطاری راننده مبتدی در سمت راست جلوی خودرو و در سمت چپ شیشه عقب خودرو نصب شود.
تصادف
اگر راننده مبتدی دچار تصادف رانندگی حادثهساز شود یا در تصادفات مقصر شناخته شود گواهینامهاش، ضبط و به محل سکونت راننده یاد شده ظرف یک هفته ارسال میشود. راننده نیز موظف است تا یک ماه به محل ارسال گواهینامه مراجعه کند تا توسط پلیس مجدداً به آموزشگاههای رانندگی معرفی شود. این افراد باید ۴۰ ساعت شامل ۲۴ ساعت عملی و ۱۶ ساعت تئوری را مجدداً طی کرده تا گواهینامه به آنان تحویل شود.
موتور سیکلت
کسانی که گواهینامه جدید موتور سیکلت دریافت میکنند حق ندارند از موتورهای با ظرفیت بیش از ۱۲۵ سی.سی استفاده کنند و از ۲۲ شب تا ۵ صبح هم حق رانندگی ندارند؛ ضمن اینکه تنها میتوانند در درون شهر رفت و آمد کرده یا حداکثر تا ۲۵ کیلومتر از خارج از شهر مجاز هستند رانندگی کنند.
آزمون رانندگی
آزمون گواهینامه رانندگی به زودی مانند کنکور، متمرکز و مکانیزه میشود و امکان تقلب در آن به حداقل میرسد. البته تغییر شیوه آزمون گواهینامهها در دست کارشناسی است تا آزمونها به صورت مکانیزه و همچنین در محلی خارج از آموزشگاهها برگزار شوند. به این ترتیب محل آموزش از محل آزمونها جدا میشوند؛ بدین شکل که متقاضی به آموزشگاه مراجعه میکند و فقط در آموزشگاه آموزش میبیند و پس از طی دوره آموزشی و صدور گواهی آموزش، ارتباط هنرجو با آموزشگاه قطع و آزمونها به صورت مکانیزه و تحت وب در محل دیگری غیر از آموزشگاه برگزار میشوند. با مکانیزه شدن آزمونها دیگر نیروی انسانی در نتیجه آزمون دخل و تصرفی ندارد و سیستم، قبولی یا مردودی متقاضی را اعلام میکند و بدین ترتیب هر سیستم برای هر متقاضی سؤالات متفاوتی به صورت تصادفی تولید میکند و متقاضی ۲۰ دقیقه برای پاسخگویی سؤالات، زمان خواهد داشت.
جریمههای سخت گیرانه
بنا بر اعلام پلیس راهنمایی و رانندگی، درصد بسیاری از تصادفات جادهای به علت نداشتن مهارت رانندگان در کنترل وسیله نقلیه رخ میدهد که این موضوع در بین کسانی که گواهینامه رانندگی ندارند، بیشتر از کسانی است که گواهینامه دارند. با این حال هنوز هم کسانی هستند که رانندگی را بدون گواهینامه انجام میدهند. بر پایه ماده ۷۲۳ قانون مجازات اسلامی، رانندگی بدون گواهینامه با هر نوع وسیله نقلیه موتوری، جرم به شمار رفته و این افراد، به حکم دادگاه از رانندگی با وسیله نقلیه موتوری محروم میشوند. همینطور اگر افرادی به موجب ماده ۷ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، حد نصاب نمره منفی را بگیرند و یا کسانی که به هر علت گواهینامه آنان ضبط شده باشد، بدون گواهینامه محسوب میشوند و اجازه رانندگی ندارند. با توجه به خطراتی که رانندگان بدون گواهینامه، به علت نداشتن مهارت لازم در کنترل خودرو، پیش میآورند، قانونگذار برای بار نخست، حبس تعزیری تا دو ماه و یا جزای نقدی تا یک میلیون ریال و یا هر دو مجازات را در نظر گرفته است و برای بار دوم تا شش ماه زندان برای افراد خاطی در نظر گرفته شده است.
نکته: ممکن است، در تصادفات رانندگی راننده بدون گواهینامه مقصر نباشد، ولی مهارتهای وی از سوی پلیس مورد ارزیابی قرار میگیرد و در صورتی که دارای مهارت هم باشد و تخلفی هم از وی سر نزده باشد، باز هم به مراجع قضایی معرفی خواهد شد. البته افزون بر برخورد پلیس و مراجع قضایی، بیمهها نیز در صورت بروز تصادف و در صورتی که راننده فاقد گواهینامه باشد، پس از پرداخت خسارت، خسارت پرداختی را از راننده میگیرند.
تأثیر قوانین جدید
برای قضاوت درباره قوانین جدید قطعاً هنوز خیلی زود است اما با نگاهی به قوانین دیگر کشورها مخصوصاً آنهایی که از نظر جمعیت با ما برابرند متوجه این واقعیت میشویم که هنوز هم قوانین صدور گواهینامه حتی با محدودیتهای جدید در ایران بسیار ساده است. صدور گواهینامه در اکثر کشورها پروسهای طولانی و بسیار سختگیرانه است در اکثر کشورهای اروپایی صدور گواهینامه حداقل دو سال طول میکشد در حالی که در کشور ما تنها حدود ۱۵ روز زمان میبرد. در کشوری مانند آلمان با جمعیتی ۸۰ میلیونی و تعداد خودروهایی بیشتر از ایران و همچنین اتوبانهایی که اجازه حرکت تا ۳۰۰ کیلومتر در ساعت را به رانندگان میدهد سالانه کمتر از ۸۰۰ نفر در حوادث رانندگی جان خود را از دست میدهند. در کنار قوانین صدور گواهینامه، جریمههای تخلفات رانندگی در این کشورها به شدت بازدارنده است. به طور مثال تخطی تنها ۱۰ کیلومتر بیشتر از حد سرعت مجاز در کشور انگلستان ۸۰۰ پوند جریمه در بر دارد که با در نظر گرفتن قیمت ۴۸۰۰ تومانی قیمت پوند، این جریمه چیزی حدود ۳ میلیون و هشتصد و چهل هزار تومان است. البته این تنها جریمه راننده متخلف نیست بلکه او با توجه به امتیازهای منفی درج شده در گواهینامه از معافیتهای مالیاتی و بسیاری مشوقهای اجتماعی نیز محروم میشود. این قوانین سختگیرانه باعث شده مقررات راهنمایی و رانندگی به بهترین شکل در این کشورها اجرا شود. به عقیده نگارنده کشور ما نیز اگر واقعاً به دنبال کاهش چشمگیر تخلفات رانندگی است باید با الگوبرداری از این کشورها سطح سختگیری قوانین را بسیار بالاتر از وضع فعلی تعیین کند. تصور کنید جرمی مانند عبور از چراغ قرمز که به راحتی میتواند جان چندین انسان بی گناه را بگیرد در بیشترین حالت ۴۰۰ هزار تومان جریمه دارد در حالی که اگر این جریمه ۴ میلیون تومان بود یقین بدانید ۵۰ درصد از رانندگان فعلی ترجیح میدادند از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنند. امیدواریم نمایندگان محترم مجلس بازهم در قوانین رانندگی تجدید نظر کنند تا دیگر شاهد آمار وحشتناک مرگ و میر ناشی از تصادفات در کشورمان نباشیم.
ممنون اطلاعت مفید و خوبی بود