پیدا و پنهان شرط بندی
دامون رشیدزاده
کافی ایست کلمه شرط بندی را در اینترنت جستجو کنید تا دهها و شاید هم صدها سایت مختلف پیش روی شما باز شود، سایتهایی که برای هر نوع مسابقهای حاضر به شرط بندی هستند. خیلیها دوست دارند یک شبه پولدار شوند یا به اصطلاح ره صد ساله را یک شبه طی کنند، همین عامل هم سبب میشود دست به کارهایی بزنند که معمولاً عاقبت خوشی ندارد. پدیده شرط بندی هم یکی از روشهایی است که این افراد برای رسیدن به مبالغ کلان طی میکنند.
«قمار» یا «شرطبندی» در لغت بهمعنای «هر نوع بازی است که در آن پولی برده یا باخته شود.» و بر اساس آنچه در دایره المعارف «فرید وجدی» آمده، «قمار از دیرباز میان ملتها معروف بود و از یونانیان قدیم بهجز مردم جمهوری اسپارت کسی آن را حرام نکرد. بسیاری از امپراطوران روم علاقه فراوان به قماربازی داشتند و گاه در آن مبلغ هنگفتی میباختند.
قمار در ایران
در اسلام قمار حرام و شرطبندی بهغیر از سوارکاری و تیراندازی، حرام است و بر همین اساس در کشور ما نیز قمار جرم محسوب میشود و قانونگذار در مواد ۷۰۵ تا ۷۱۱ قانون مجازات اسلامی بهتفصیل به این موضوع پرداخته و مجازاتهای مقرر را تعیین کرده است. طبق ماده ۷۰۵ قانون مجازات اسلامی، قماربازی با هر وسیلهای ممنوع و مرتکبان آن به یک تا شش ماه حبس یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم میشوند و در صورت تجاهر به قماربازی به هر دو مجازات محکوم خواهند شد. همچنین بر اساس ماده ۷۰۶، هر کس آلات و وسایل مخصوص به قماربازی را بخرد یا حمل یا نگهداری کند به یک تا سه ماه حبس یا تا پانصد هزار تا یک میلیون و پانصد هزار ریال جزای نقدی محکوم میشود. طبق ماده ۷۰۷ نیز، هرکس آلات و وسایل مخصوص به قماربازی را بسازد یا بفروشد یا در معرض فروش قرار دهد یا از خارج وارد کند یا در اختیار دیگری قرار دهد به سه ماه تا یک سال حبس و یک میلیون و پانصد هزار تا شش میلیون ریال جزای نقدی محکوم میشود. ماده ۷۰۸ همین قانون میافزاید: هر کس قمارخانه دایر کند یا مردم را برای قمار به آنجا دعوت کند به شش ماه تا دو سال حبس و یا از سه میلیون تا دوازده میلیون ریال جزای نقدی محکوم میشود. بر اساس ماده ۷۰۹ نیز تمام اسباب و نقود متعلق به قمار حسب مورد معدوم یا بهعنوان جریمه ضبط میشود. بر اساس ماده ۷۱۰ نیز اشخاصی که در قمارخانهها یا اماکن معد برای صرف مشروبات الکلی موضوع مواد ۷۰۱ و ۷۰۵ قبول خدمت کنند یا بهنحوی از انحا به دایر کننده این قبیل اماکن کمک کنند، معاون محسوب میشوند و مجازات مباشر در جرم را دارند ولی دادگاه میتواند نظر به اوضاع و احوال و میزان تأثیر عمل معاون مجازات را تخفیف دهد. در ماده ۷۱۱ این قانون نیز آمده که هرگاه یکی از ضابطان دادگستری و سایر مأموران ذیصلاح از وجود اماکن مذکور در مواد ۷۰۴ و ۷۰۵ و ۷۰۸ یا اشخاص مذکور در ماده ۷۱۰ مطلع بوده و مراتب را به مقامات ذیصلاح اطلاع ندهند یا برخلاف واقع گزارش کنند در صورتی که بهموجب قانونی دیگر مجازات شدیدتری نداشته باشند به سه تا شش ماه حبس یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم میشوند.
قمار اینترنتی
در سالهای اخیر با گسترش اینترذنت پدیده جدیدی تحت عنوان قمار اینترنتی به راه افتاده که طرفداران بسیاری دارد. این نوع قمار تحت عنوان شرط بندی به خصوص در فوتبال رواج فراوانی دارد با وجود هشدارا و تلاش پلیس متاسفانه این پدیده روز به روز در حال گسترش است. فیلتر کردن این سایتها نیز تا کنون نتیجهای نداشته زیرا به محض فیلتر شدن یکی چندین و چند سایت دیگر مانند قارچ از جایی دیگر سر بر میآورند.
گرایش به قمار
پای ثابت این سایتهای شرط بندی اکثراً نوجوانان و جوانان هستند بسیاری از این افراد فکر میکنند مبلغ اندکی که روزانه یا ماهانه برای شرط بندی صرف میکنند آنقدری نیست که تاثیری در زندگیشان داشته باشد برخی هم فکر میکنند بخت و اقبال روزی به سراغشان خواهد آمد و میتوانند یک شبه ثروتمند شوند. اما واقعیت این است که قمار یک پدیده به شدت اعتیاد آور است. این اعتیاد باعث میشود فرد هر بار تقلای بیشتری انجام دهد و در این باتلاق بیشتر فرو رود. کم نبودهاند افرادی که در قمار همه دار و ندارشان را باختهاند.
زیر پوست قمار
قمار یا شرط بندی اینترنتی یک بازی یک سر باخت است زیرا سایتهای دایر کننده و برگزارکنندگان این ماجرا هیچوقت ضرر نمیکنند و همواره این بازیکنان نگون بخت هستند ضرر میکنند. حتی در بهترین حالت هم یک بازیکن پس از چند برد نهایتاً معادل آنچه که برده و در اکثر موارد حتی بیشتر از آنچه که برده را میبازد. حتی اگر فردی خیلی خوش شانس باشد بعد از چند برد خوب معمولاً این سایتها فرد را به بهانه تقلب یا بهانههای واهی دیگر از سایت حذف میکنند و امکان فعالیت مجدد را به آن کاربر نمیدهند.
متاسفانه به دلیل قبح این پدیده در طی سالیان اخیر کمتر درباره آن بحثهای جدی جامعه شناسی صورت گرفته است. بسیاری از نوجوانانی که اسیر این اعتیاد میشوند از نیت و ساز وکار سایتهای شرط بندی هیچ اطلاعی ندارند. البته کارهایی مانند مسابقه پیش بینی سایت برنامه نود یکی از راهکارهای خوب سالهای اخیر بوده که این پدیده شوم را تبدیل به رقابتی سالم و مفرح کرده اما این سایت به تنهایی نمیتواند در مقابل این حجم عظیم از سایتهای شرط بندی رنگ و وارنگ مقابله کند و نیاز است در وهله اول رسانهها به خصوص رسانه ملی آموزشهای لازم را در این زمینه به نوجوانها بدهند و در کنار این مسابقات مفرح مانند مسابقه برنامه نود برای فعالیت کاربرهای علاقمند ایجاد شود تا این افراد فارغ از کلاهبرداری های رایج در یک فعالیت قانونی به رقابت بپردازند.