درس آموزترین صلح تاریخ

شکوهمندانه ترین نرمش قهرمانانه تاریخ یعنی صلح امام حسن علیه السلام در ۲۶ ربیع الاول سال ۴۱ هجری قمری بر تارک تاریخ نشست و تشعشعات این نرمش قهرمانانه عظیم سرنوشت اسلام و تشیع را از آنچه دشمنان در سر پرورانده بودند متحول و جاودانگی را با زمینه سازی قیام و نهضت حسینی برای تشیع علوی به ارمغان آورد.

این صلح شرافتمندانه و افتخار آمیز یکی از مهمترین بخش های تاریخ تشیع است.

پس از شهادت مولای متقیان علی علیه السلام در سال چهلم هجری وحشت بزرگی در دل معاویه و حاکمان شام پدید آمد. مردم کوفه و نمایندگان قبیله های مختلف در مسجد کوفه جمع شدند و دست بیعت به امام حسن علیه السلام دادند. این خبر به معاویه رسید و او را وحشت زده کرد، وی مشاورانش از جمله عمروعاص و قیس ابن اشعث را جمع کرد و به کمک آن ها تصمیماتی برای ضربه زدن به امام حسن علیه السلام طراحی نمودند از آن جمله :

• ایجاد نا امنی و آشوب در کوفه
• جنگ تبلیغاتی روانی تمام عیار علیه کارگزاران صالح و متعهد امام (ع)
• شایعه صلح قبل از تحقق آن با تبلیغات گسترده
• تطمیع و تهدید نیروهای نظامی و لشکریان امام حسن (ع)

امام حسن (ع) نیز تحرکات معاویه و اذنابش را بی پاسخ نگذاشتند. برخی از جاسوسان او را دستگیر و اعدام نمودند و آنجایی که لازم بود حکام شام را تهدید به جنگ نمودند.

معاویه با زر و زور و تزویر و تبلیغات گسترده در تخریب حاکمیت امام حسن (ع) و با تهدید و تطمیع جدا کردن مردم از آن بزرگوار لحظه ای را دریغ نکرد و بالاخره به جایی رسید که با ایجاد عوامل و زمینه های زیر زمینه تحمیل صلح را فراهم نمود و اما عوامل این تحمیل:

۱ – عدم آمادگی روحی مردم عراق به ویژه کوفیان برای جهاد و نبرد.

۲ – عدم وجود جبهه نیرومند و متشکل.

۳ – خستگی مردم از جنگهای جمل، صفین و نهروان و علاقمندی آنان به صلح.

۴ – انتقال ناهماهنگی و تضادهای قبیله ای و … جامعه به سپاه امام (ع) و ایجاد ناهماهنگی در لشکر امام (ع)

۵ – سلب اعتماد امام (ع) به لشکریان ناهماهنگ و داردای تردید برای مقابله با دشمن.

۶ – خیانت سران قبایل به علت اعلام حمایت آنان از معاویه و بیعت با او

۷ – و …

بدترین شرایط اینجا ایجاد شد که از لشکر شانزده هزار نفری امام (ع) ، دوازده هزار نفرش در اولین فرمان جنگ به دشمن می پیوندند که این باعث می شود امام (ع) بفرمایند من به احدی از مردم عراق نمی توانم اعتماد داشته با شم.

اکنون درسی که باید آموخت اینکه:

۱ – تزریق امید به جامعه و بالا بردن آمادگی روحی مردم و حفظ آمادگی قهرمانان انقلاب اسلامی و خودباوری هر چه بیشتر و از طرفی مقابله جدی با خودباختگی ، آنچه امام (ره) و مقام معظم رهبری  بارها و بارها بر آن تاکید نموده اند و  این امر دست مدیران و مسئولان و نیز رسانه های اصیل انقلاب است.

۲ – برنامه ریزی تحول آمیز و رشد دهنده جامعه در ابعاد فرهنگی ، سیاسی، اقتصادی و پیشگیری از خستگی مردم از توطعه های روزافزون دشمن.

۳ – ارتقاء معرفتی جامعه در راستای مقابله با توطعه های قبیله ای، مذهبی و … جامعه.

۴ – اتحاد تصمیم گیران و تصمیم سازان و مدیران جامعه و عدم ورود به حواشی تفرقه انگیز و تلاش در جهت متشکل ساختن و وحدت و یگانگی ملت ۷۵ میلیونی برای مقابله با توطعه های وسیع دشمن.

۵ – تقویت مدافعان حقوق ملت و سنگربانان مرزهای جغرافیایی و فرهنگی و معنوی.

۶ اطاعت محض از محور اصلی نظام اسلامی و ولایت فقیه.

و اما اثار و نتایج صلح امام حسن (ع):

معاویه برای رسیدن به حکومت با هزینه کم از توطعه های تبلیغاتی روانی و تهدید و تطمیع مردم و عوامل مرتبط با امام حسن (ع) پیشنهاد صلح را ارائه کرد و امام (ع) نیز به علت عدم همکاری و فداکاری مردم ، به ویژه خواص که به دنیاگرایی روی اورده بودند و پیمان شکنی و خیانت را پیشه ساختند با احساس تنهایی و ناامیدی در وصول به هدف حتی با جنگ ، صلح را بامفادی جاودانه ساز پذیرفتند و آن مفاد و صلحی که ایشان به عنوان نرمشی قهرمانانه پذیرفتند به نتایجی ارزشمند  و آثاری بس پر ارج انجامید که بعضا به قرار زیر است:

• کنار زدن نقاب فریب و ظاهر دینی از چهره معاویه و حکومت غاصبانه و ستمگرانه او.
• بقای نظام امامت .
• حفظ و بقای شیعیان.
• حفظ دین و مصلحت امت پیامبر (ص).
• تامین عزت واقعی جامعه شیعه.
• قرار دادن تجربه ای مهم و سیاسی و فرهنگی فراروی عالم تشیع.

و این صلح باید به عنوان یک الگوی ارزشمند مورد توجه قرار گیرد. الگو و تجربه ای که می تواند مصالح یک ملت و به زبان درستتر یک امت را به عزت برساند و از ورطه سقوط نجات بخشد.

امام حسن (ع) در این صلح علاوه بر افشای ماهیت نظام نیرنگ و فریب معاویه که تحت پوشش اسلام ارزشهای جاهلی را ترویج و رونق می داد توانست صفوف مخالفان معاویه را نظم بخشیده ، و از هر فرصتی برای برانگیختن روح ایمان و تقوا در مردم بهره گیری نماید. و این حرکت ارزشمند از خارج شدن جامعه اسلامی از مدار اسلام جلوگیری و ارزشهای اصیل اسلام را در جامعه حاکم نماید. و این باعث شد تا حکومت ظالمانه معاویه به لرزه دراید و از طرفی روش مقاومت و آزادمنشی به جامعه اموخته شود.

در دنیای پرفریب و نیرنگ امروز که با تکیه بر دلارهای سرقتی از جوامع تحت ستم به دست مستکبرین و جوامع تحت ستم حاکمان ترسو و دنیاطلب بسیاری از کشورهای اسلامی باید رسانه های طرفدار حق راه سخت و پیچیده و دشواری را بپیمایند که با استمداد و عنایات الهی و بهره گیری از مواضع تاریخی معصوم (ع)  می توان همه توطعه ها را نقش بر آب و حق  را حاکمیت بخشید. ان شاء الله