مرگ خاموش زیر پوست شهر
دامون رشیدزاده
مرگ خاموش همچنان قربانی می‌گیرد متاسفانه هر روز خبرهایی درباره مرگ با منواکسیدکربن منتشر می‌شود آخرین نمونه این اتفاقات تلخ هم ماجرای مرگ دانشجوی اصفهانی رشته پزشکی در شهرکرد بود که اذهان عمومی را به شدت جریحه دار کرد.
بر اساس آمارها سه استان اصفهان، تهران و خراسان رضوی بیشترین تعداد مرگ و میر ناشی از گاز منواکسید کربن را به خود اختصاص داده‌اند با این حال در این شهرها تا چه اندازه درباره خطرات مرگ خاموش هشدار داده شده و تا چه اندازه راهکارهای عملی برای این مشکل اندیشیده شده است؟
به گفته مسئولین شرکت ملی گاز ایران حدود ۷۶ درصد نشت گاز منواکسید کربن در خانه‌ها به دلیل مسدود بودن دودکش است. رعایت نکردن اصول ایمنی و نصب نکردن دودکش یکی از عواملی است که باعث مسمومیت و مرگ و میرهای بسیاری شده است. آیا در این گونه موارد تنها شخص صاحب خانه مسئول است؟ واقعیت این است که اگرچه بخش زیادی از مسئولیت در این مورد به صاحبخانه باز می‌گردد اما این دلیل بر بی مسئولیتی سایرین نیست. سازمان نظام مهندسی و شرکت گاز وظیفه تأیید سلامت گاز منازل را بر عهده دارند اما در موارد متعدد شاهد این موضوع هستیم که هیچ نظارتی بر نصب دودکشها و سالم بودن مسیر دودکش صورت نمی‌گیرد. هر ساله خبرهای بسیاری از مرگ افرادی منتشر می‌شود که در خانه‌های نوساز دچار گاز گرفتگی شده‌اند. با وجود این نظام مهندسی و شرکت گاز همواره توپ را به زمین یکدیگر می‌اندازند و هیچکدام مسئولیت نظارت نکردن بر این ماجرا را به گردن نمی‌گیرند.
هر چند نمی‌توان سهل انگاری و جرم سازندگان اینچنین خانه‌هایی را در نظر نگرفت اما نظارت دقیق و اصولی می‌تواند هر سازنده‌ای را ملزم به رفع نواقص کند پس در هر صورت این دو نهاد محترم در قبال این اتفاقات تلخ مسئولند.
مبارزه با مرگ خاموش
فارغ از مسئولیت این دوستان اما چه کارهایی می‌توان برای جلوگیری از انتشار گاز منواکسید کربن می‌توان انجام داد.
گاز منواکسیدکربن دارای هیچ گونه بو، رنگ یا علامت مشخصه خاصی نیست. به همین دلیل به مرگ با این نوع گاز مرگ خاموش اطلاق می‌شود. با توجه به این که هیچ گونه نشانه‌ای یا علامت مشخصه‌ای برای درک این گاز با حس‌های انسانی وجود ندارد، در ابتدا سعی می‌کنیم تا شما را با راه‌های پیش گیری از گاز گرفتگی آشنا کنیم. چند دلیل برای نشت گاز از بخاری وجود دارد. اول دلیل ممکن برای نشت گاز خود بخاری و سیستم داخلی بخاری است. دقت کنید که شعله بخاری در هنگام سوختن آبی بسوزد. این سوخت گاز به رنگ آبی نشان دهنده صحیح و کامل سوختن گاز است.
شلنگهای لاستیکی
مشکل بعدی مربوط به شلنگهای لاستیکی است که گاز مورد نیاز بخاری را از لوله به بخاری منتقل می‌کند. این شلنگها دارای انواع مخصوصی برای انتقال گاز است و نباید از سایر انواع شلنگها استفاده کرد. بایستی سطح شلنگ را بررسی کرده و از استفاده از شلنگهای پوسیده پرهیز کرد. در زمان وصل کردن شلنگ مذکور به لوله انتقال گاز بایستی از ” بستهای ” مخصوص برای اطمینان از محکم شدن شلنگ به لوله استفاده کرد.
تست آب و کف
فراموش نکنید که بهترین راه برای اطمینان از عدم نشتی شلنگها استفاده از محلول کف و آب است. با استفاده از این محلول می‌توانید نقاطی را که دارای نشتی هستند را تشخیص دهید. به هیچ وجه از شعله برای تشخیص نقاط نشتی دار استفاده نکنید.
لوله بخاری و دودکش
بخش بعدی که مهم و حائز اهمیت است لوله‌های منتقل کننده باقی مانده گازهای مصرفی به بیرون است. این لوله‌های که معمولاً از ورق‌های گالوانیزه با قطر کم درست می‌شوند. این لوله‌ها برای سهولت در حمل و نقل به صورت چند تکیه طراحی می‌شوند و در هنگام نصب در درون هم چفت می‌شوند. از صحیح نصب شدن این لوله‌ها اطمینان حاصل کنید. نکته مهم دیگر اطمینان از نصب صحیح دودکشها در بالای لوله‌ها است. دود کش های H شکل بهترین نوع دودکشها هستند اما بایستی از نصب صحیح و عدم وجود اجسام خارجی در مسیر خروج گازها مطمئن شوید.
آب گرمکن
اما وسیله دیگری که باعث گاز گرفتگی می‌شود آب گرم کن‌ها هستند. متاسفانه بسیاری از هموطنان با نصب آب گرم کن در داخل حمام احتمال پدیده گاز گرفتگی را افزایش می‌دهد. توصیه اول ما به هموطنان نصب آبگرمکن در مکانی خارج از حمام است. در زمینه نصب آب گرم کن نیز سعی کنید به مانند موارد امنیتی ذکر شده برای بخاری، از سلامت بخش‌های مختلف آبگرمکن و همچین شلنگهای انتقال دهنده گاز اطمینان حاصل کنید.
