حذف کنکور از رؤیا تا واقعیت

دامون رشیدزاده

غول کنکور کابوس بسیاری از جوانان متولد دهه ۵۰ و ۶۰ بود. غولی که زندگی بسیاری از افراد را دستخوش تغییر کرد. دانشگاه در آن سال‌ها رؤیایی بود که همه آرزویش را داشتند اما کنکور این رؤیا را برای بسیاری از جوانان متولد آن سال‌ها به کابوس تبدیل کرد. خیلی‌ها راه نجات را در رفتن به آن سوی مرزها دیدند و برخی هم مجبور شدند قید درس را بزنند و راهی بازار کار شوند. البته بودند بعضی تز افرادی که حتی قید زندگی را هم بعد از قبول نشدند زدند اما با وجود همه این اتفاقات کنکور همچنان پاربرجاست هر چند دیگر آن هیبت غول آسا و ترسناک گذشته را ندارد.

حذف کنکور

سال‌هاست درباره حذف کنکور صحبت می‌شود و گفته می‌شود که کنکور به زودی حذف خواهد شد اما این به زودی کی اتفاق می افتد را کسی نمی‌داند. مخالفان و موافقان کنکور بر سر یک موضوع اتفاق نظر دارند و آن هم این است که کنکور ملاک درستی برای اثبات شایستگی افراد نیست. سؤالات تستی در زمانی کوتاه تنها مناسب افرادی است که حفظیات قوی دارند و بقیه که ممکن از از توانایی‌های عملی بسیار بهتری برخوردار باشند مجبورند پشت سد کنکور بمانند. به طور مثال در رشته‌های پزشکی، مهندسی و هنر توانایی عملی افراد از توانایی‌های دیگر بسیار مهمتر است. یک پزشک باید بتواند در شرایط حساس توانایی خود را نشان دهد وگرنه حفظ کردن نام بیماری‌ها و باکتری‌ها تأثیر در موفق یا ناموفق بودن پزشکان ندارد. در بسیاری از رشته‌های دیگر نیز اصل بر توانایی عملی افراد است اما متاسفانه همانگونه که گفتیم کنکور به هیچ عنوان بر شایستگی و توانایی عملی افراد تکیه ندارد.

با توجه به شرایط فعلی و تقاضای بالا برای برخی رشته‌ها آزاد کردن ورود به دانشگاه از نظر عملی غیر ممکن است. اما وجود کنکور هم به سبک و سیاق فعلی نه تنها کمکی به این رشته‌ها نمی‌کند بلکه تنها راه را برای سودجویی کاسبان کنکور باز کرده است. در وضعیت فعلی به اعتقاد کارشناسان راه‌های پیش روی مسئولان برای حذف کنکور محدود است.

افزایش ظرفیت دانشگاه

یکی از اولین راه‌های پیش روی مسئولان افزایش ظرفیت دانشگاه‌ها است. اما با توجه به بازار کار این راه چندان منطقی نیست. به عنوان مثال در رشته پزشکی که پرطرفدارترین رشته فعلی است همین حالا هم ظرفیت‌های پزشکان در اکثر شهرها تکمیل است و اگر قرار باشد پزشکان بیشتری راهی بازار کار شوند بازر این رشته در شهرهای بزرگ اشباع خواهد شد. این راه تنها در صورتی موفق خواهد بود که دانشکده‌های پزشکی به صورت هدفمند در شهرهایی که با کمبود پزشک مواجه هستند ایجاد شود و نیروهای بومی این شهرها برای کار در همان محل تربیت شوند تا حداقل نیاز این شهرها به پزشک رفع شود.

آسان گیری در پذیرش و سخت گیری در فارغ التحصیلی

یکی دیگر از راه حل‌های حذف کنکور آسان گیری در پذیرش و سخت گیری در فارغ التحصیلی است. در اکثر کشورهای دنیا پذیرش در دانشگاه به آسانی پذیرش در دوره دبیرستان است اما از آن سو تنها افراد می‌توانند مدرک را دریافت کنند که واقعاً شایسته باشند و افراد که توانایی رشته مربوطه را ندارند معمولاً در همان سال‌های اول از چرخه آن رشته خارج می‌شوند و به سمت علاقه و توانایی خود می‌روند.

تغییر کنکور

یکی دیگر از راه حل‌ها تغییر سبک و سیاق کنکور به صورت اساسی است. همانگونه که گفتیم کنکور فعلی به هیچ عنوان ملاک مناسبی نیست پس به جای سؤالات تستی و امتحان یک روزه می‌توان افراد را از دوره راهنمایی و دبیرستان بر اساس توانایی‌ها تقسیم بندی کرد و فرد را از همان ابتدا در مسیر درست قرار داد و بعدها هم با توجه به همین توانایی‌ها به سمت رشته درست هدایت کرد و یا اینکه کنکور را به جای یک مرحله در چندین مرحله مختلف برگزار کرد تا لااقل کنکور برایندی از توانایی‌های مختلف افراد باشد.

در نهایت باید گفت کنکور همچنان یکی از معضلات جدی تحصیل در کشور ماست و باید هر چه زودتر تصمیمی جدی برای حل این معضل اتخاذ شود. بی توجهی به کنکور و به تعویق انداختن حل این معضل چیزی جز کاهش کیفیت خروجی دانشگاه‌ها درپی نخواهد داشت.