گل قویتر از ماری جوانا وحشیش در ایجاد توهم
طاهره جعفری
گل از جمله مواد به ظاهر جدیدی است که به تازگی در میان جوانان و نوجوانان شیوع پیدا کرده است. این ماده را به وسیله سیگار، پیپ، قلیان و یا حتی خوراکی به مصرف می‌رسانند.
جوانان معمولاً از اثرات حشیش و ماری جوانا خبر دارند؛ ولی گاهی فریب این ماده به ظاهر جدید را می‌خورند و به تصور اینکه این ماده مانند اسمش ممکن است بی خطر باشد، آن را بدون نگرانی مصرف می‌کنند. این باور غلط که منشأ ماده گل گیاهی است پس بی ضرر است یا اینکه در بسیاری از کشورها استفاده از آن منع قانونی نداردپس مضر نیست، صرفاً توجیهی است که منجر به مصرف این ماده اعتیاد آور خواهد شد. ما برای آشنایی بیشر با این ماده و ضررهای آن به سراغ کارشناس امر محمد علی ناجی نیا استاد دانشگاه و درمانگر اعتیاد رفتیم آنچه در ادامه می‌خوانیم ماحصل این گفتگو است.
– ماده مخدر گل چیست؟ آیا همان گراس یا ماری جوانا است؟
اساساً گل یک اسم زیبا و جدید برای ماده‌ای قدیمی است. گل ساختار و ترکیبی شبیه به ماری جوانا دارد و صرفاً به نظر می‌رسد در ابتدا با هدف القای باور به اعتیاد آور نبودن، با این نام گذاری جدید در بازار مواد عرضه شد. منشأ ماری جوانا و گل گیاه شاهدانه‌ای که به آن (کوش افغان) هم گفته می‌شد، از افغانستان به آمریکا برده شد و این شروع پیدایش گل بود. با استفاده از کوش افغان، ماری جوانا جدیدی کشت شدکه خواصی بیشتر نسبت به ماری جوانای سنتی داشت و به آن (مدیکال ماری جوانا) گفته می‌شد.
حشیش گیاهی است؛ که هم نوع نر و هم ماده آن وجود دارد؛ نوع نر سه درصد و نوع ماده آن هشت درصد ماده مؤثر دارد. اما گیاه جدید با تغییرات ژنتیکی تولید شد، دو جنسیتی بوده و برخلاف حشیش که گلهای کمی دارد، بسیار پرگل است. در این گلها چند برابر بیشتر از ماری جوانا ماده مؤثر وجود دارد؛ ماری جوانایی که این روزها در دست جوانان می‌چرخد، گل همین ماری جوانای تغییر ژنتیکی یافته است. ماده مخدر گل، دارای پتانسیل قویتر از ماری جوانا وحشیش در ایجاد توهم و اعتیاد آوری است و میزان قدرت توهم زایی آن دو تا سه برابربیشتر از ماری جوانای معمولی است.
این ماده ضربان قلب را بالا می‌برد، احساس بی قراری می‌دهد، اشتها را افزایش و اغلب منجر به تورم رگهای خونی چشم و در نتیجه قرمز شدن چشم‌ها می‌شود. ماده گل؛ بخش‌های مسوول آرام بخشی مغز را مختل می کندو خودش جایگزین آن می‌شود. بنابراین با مصرف نکردن گل فرد دچار اضطراب شدید، بی قراری، وحشت زدگی، تپش قلب شدید و… می‌شود.
– علل گرایش جوانان به این ماده مخدر چیست؟
ونوجوان و جوان اساساً علاقمند به هرپدیده جدید است. پدیده‌های جدید، به دلیل تنوع طلب و هیجان طلب بودن نوجوانان معمولاً مورد استقبال قرار می‌گیرد. گل نیز از این قاعده مستثنی نیست. گل زمانی که وارد بازار مصرف کشورمان شد، ماده‌ای جدید با رنگ و بویی قدیمی داشت. گیاهی بود وبی خطر، جدید و منحصر به فرد. این ترکیب ویژگی‌ها منجر به این شد که گل در بین جوانان و نوجوانان رواج بیشتری پیدا کند.
– همانطور که می دانید در بعضی از کشورها مصرف ماری جوانا منعی ندارد، این ماده همان ماده است یا نه اثرات مخرب‌تری؟
در سال ۲۰۱۳ مصرف ماری جوانا در بیست ایالت امریکا آزاد شد و همین آزادسازی وگیاهی بودن باعث شد بسیاری در ایران تصور کنند مخدر گل ضرری ندارد وخیلی راحت می‌توان آن را ترک کرد؛ در حالیکه بنابر گفته روان پزشکان گل دارای اثرات توهم زا گسترده‌ای است. هر چند در ایران هنوز اثرات این مخدر به طور کامل مورد تحقیق قرار نگرفته اما عوارض گستر ده ای از آن مشاهده شده است. همانطور که در سؤال اول توضیح دادم ماری جوانا و گل و حشیش و گراس همگی محصول گیاه شاهدانه هستند. تفاوت نام بیشتر به دلیل قسمت گیاه شاهدانه است که استفاده می‌شود. در حشیش برگها ودر گراس ساقه گیاه بیشتر استفاده می‌شود این در حالی است که در گل بیشتر گلها و برگهای تازه روییده شده گیاه بیشتر استفاده می‌شود. به عبارت ساده‌تر ماده مؤثر در حشیش، گراس و ماری جوانا و گل یکی است. صرفاً مقدار ماده موثردر بعضی کمترودر بعضی بیشتر است.
– آیا آماری در زمینه مصرف کننده‌های گل وجود دارد؟ چند درصد آقا و چند درصد خانم مصرف کننده هستند؟
آمار دقیقی در مورد مصرف کنندهای گل وجود ندارد. اما مصرف آن در گروه سنی نوجوان نسبت به گروه‌های سنی دیگر بیشتر است و قطعاً شبیه سایر انواع سوء مصرفها در جامعه ما، شیوع مصرف در آقایان بیشتر است. اما شواهد درمانی نشان می‌دهد مصرف آن در زنان نیز در حال افزایش است.
– این ماده فقط با سیگار مصرف می‌شود یا موارد مصرف دیگری هم دارد؟
این ماده با سیگار، پیپ وبا قلیان می‌تواند مصرف شود. حتی نمونه‌هایی از پایپ‌های شیشه‌ای ویژه‌ای نیز به تازگی بین جوانان ونوجوانان برای مصرف این ماده دست به دست می‌شود. مواردی از مصرف خوراکی آن نیز گزارش شده است. در مدل خوراکی شیرینی‌هایی که به معجون زابل، معجون بیرجندی و معجون بمب خنده معروف هستند همان سرخوشی کاذب را به مصرف کننده می‌دهد.
– شما به عنوان یک درمانگر با آدم‌هایی روبه رو هستید که از گل استفاده می‌کنند چه علائمی دارند؟
گل بر سیستم اعصاب مرکزی انسان تأثیر می‌گذارد و در طولای مدت علائم مختلفی را به همراه دارد. مصرف گل باعث افزایش ضربان قلب، قرمز شدن چشم، خشک شدن دهان وگلو، خنده‌های بی مورد و ریسه رفتن‌های شدید، گیجی و عدم تمرکز، تکلم آهسته، تمایل به مصرف هم زمان مواد غذایی و افزایش اشتها فرد مصرف کننده می‌شود. کاهش حافظه کوتاه مدت نیز از دیگر عوارض مخدر مصرف این ماده است. به ویژه آنکه در قشر جوان که بحث ادامه تحصیل، کار، تشکیل خانواده و … برای آنها مطرح است، مشکلات عدیده‌ای را ایجاد می‌کند. یکی دیگر از عوارض گل و ماری جوانا نیز گوشه گیری و انزوای فرد مصرف کننده و حالت‌های افسردگی است که مجموع این عوامل منجر به افت شدید تحصیلی در میان دانش آموزان و دانشجویان مصرف کننده این مواد می‌شود. تأثیر منفی گل بر عملکرد سیستم مغزی و از بین رفتن تعادل مصرف کننده از نظر خلقی است که منجر به بروز رفتارهای غیر قابل پیش بینی در وی می‌شود.
– بعداز چه مدتی مصرف طرف معتاد این ماده می‌شود؟
در روانشناسی اعتیاد سیگار، الکل و حشیش دروازه‌های ورود به اعتیاد محسوب می‌شوند. این به این معناست که افراد با مصرف این سه نوع ماده استعداد و پتانسیل بیشتری برای اعتیاد خواهند داشت. که قطعاً ماده گل به دلیل قویتر بودن نسبت به سایر مشتقات گیاه حشیش، اثر اعتیاد آوری قویتر درنتیجه اعتیاد آوری بیشتری دارد. ممکن است مصرف یک یا دوبار گل اعتیاد آور نباشداما قطعاً می‌تواند زمینه اعتیاد ایجاد کند.
– ممکن است مصرف گل باعث مرگ شود؟
مصرف گل ممکن است مستقیم باعث مرگ نشود. اما به هم ریختگی‌هایی که در سیستم روانی افراد مصرف کننده ایجاد می‌کند. می‌تواند زمینه افسردگی، جنون، خودکشی ورفتارهای بی محابا مانند رانندگی با سرعت بالاو… را افزایش دهد. رفتارهایی که به کرات باعث مرگ مصرف کنندهای گل شده است.
– چه درمانی برای مصرف این ماده وجود دارد؟
بهترین درمان ترکیبی از دارودرمانی با داروهای روان پزشکی، روان درمانی فردی، خانواده درمانی، و گروه درمانی است.
