سوگواره ای برای پاس

دامون رشیدزاده

روزی که تیم پاس تهران با آن همه افتخار در اقدامی غیرحرفه‌ای به همدان منتقل شد بسیاری از فوتبالدوستان این ماجرای غم انگیز را پایانی بر روزهای درخشان تیم پرافتخار ایران می‌دانستند با این حال و علیرغم همه مخالفت‌های اهالی فوتبال تیم پاس از زادگاهش اخراج شد تا تراژدی تلخ سقوط به دسته سه فوتبال ایران پایان غم انگیزی برای قهرمان آسیا باشد.

ماجرای انتقال پاس به همدان

تیم پاس تهران که تحت نظر نیروی انتظامی فعالیت می‌کرد بعد از اتمام دوره پنجم لیگ برتر ناگهان با انصراف نیروی انتظامی از تیم داری در فوتبال مواجه شد. بهروز مرادی استاندار وقت همدان با اطلاع از این موضوع و به واسطه آشنایی با فرماندهان نیرو و علاقه وافر به فوتبال، به تصمیم سازان در نیروی انتظامی پیشنهاد می‌دهد بامتیاز پاس را به استان همدان و به ۸ هزار شهید این استان هبه نماید. مرادی بعد از گرفتن موافقت و مجوزهای لازم برای انتقال این تیم به همدان، شاخص‌ترین چهره مدیریت ورزشی در استان همدان را مأمور اجرایی شدن این مصوبات می‌کند و به این ترتیب است که پای سید کاظم اولیایی مدیرعامل سابق باشگاه استقلال به میان می‌آید. اولیایی که از مدیران ورزشی و بومی همدان اما به واسطه سالیان طولانی مدیریت در عرصه ورزش در سراسر کشور چهره‌ای ملی محسوب می‌شود بعنوان عضو هیات مدیره و مدیرعامل باشگاه مراحل انتقال را اجرایی می‌کند. تأسیس موسسه شهدای الوند متشکل از یک هیات امنا شامل استاندار و امام جمعه همدان، سید کاظم اولیایی و تنی چند از معتمدان استان بعنوان مجمع باشگاه شکل می‌گیرد. اما عملاً اداره این باشگاه به استانداری واگذار شده و بر اساس اساسنامه این باشگاه، استاندار وقت همدان رییس هیات مدیره این باشگاه بوده، هست و خواهد بود.

روزگار خوش پاس در همدان

انتقال پاس به همدان گرچه به دلیل روشن نبودن ماهیت این انتقال با مخالفت‌های فراوانی از سوی رسانه‌ها، پیشکسوتان فوتبال و به ویژه پیشکسوتان این باشگاه همراه بود، اما حضور پاس در استان همدان اتفاق خوبی برای ورزش این استان بود تا جایی که از پاس با عنوان «لوکوموتیو ورزش استان همدان» یاد می‌شد. استقبال از پاس در همدان از سوی مردم و همه نهادهای دولتی و غیر دولتی آنقدر وسیع و گسترده بود که تا مدتهای زیادی همه اتفاقات در شهر همدان تحت شعاع حضور این تیم فوتبال قرار گرفت. حضور چهره‌های سرشناس در این باشگاه در لیگ ششم (فصل ۸۷-۸۶) به آن وزن بخشید. سید کاظم اولیایی در نقش مدیرعامل، زنده یاد منصور پورحیدری سرپرست و مدیر فنی و وینگو بگوویچ بعنوان سرمربی در کنار چهره‌هایی مثل یدالله اکبری، خسرو حیدری، اصغر طالب نسب، سید محمد علوی، حنیف عمران زاده، لفته حمیدی، امید خورج، روزبه شاه عیدوست، تیاگو فرارا، جواد شیرزاد، وریا غفوری، سعید دقیقی، مصطفی چتر آبگون، ابوالفضل حاجی زاده، محمد غلامی، امیر ابوچا، مجید غلامنژاد، مجتبی شیری، مهرداد کریمیان، صابر میرقربانی، مرتضی عزیزمحمدی، علی سامره، سعید لطفی، سهراب بختیاری زاده، وحید علی آبادی، مرتضی تبریزی، مهرداد رضایی، فاروق اختیارویچ، سوشا مکانی، هادی اصغری، فرهاد خیرخواه، امیر محبی، امین متوسل زاده، مقداد قباخلو، سامان صفا، محسن ربیع خواه، حمید کاظمی و… بازیکنانی بودند که در یکی دو سال اول حضور در این تیم را تجربه کردند.

سیر نزولی

این تیم در دومین فصل حضورش در همدان با قدرت سال اول حضور نیافت و کارش را در پایان فصل با ایستادن در رده دوازدهم به پایان رساند. سیر نزولی پاس در همدان آغاز شده بود اما استقبال و حمایت مردمی کماکان از این تیم ادامه داشت. در سومین فصل حضور پاس در همدان اتفاقات مهمی افتاد و در هفته نهم رقابت‌ها با تصمیم بهروز مرادی استاندار همدان و رییس هیات مدیره، کاظم اولیایی از مدیریت باشگاه برکنار شد و سردار کریم ملاحی مدیرعامل اسبق پاس در تهران بعنوان مدیرعامل جدید باشگاه منصوب شد. با این انتخاب سرهنگ سید مجتبی پیامبری نیز بعنوان قائم مقام و سرپرست باشگاه منصوب شد تا وی نیز عملاً جانشین زنده یاد منصور پورحیدری شود. اصغر مدیر روستا نیز جای علیرضا منصوریان را روی نیمکت پاس همدان گرفت. پاس در سومین فصل حضورش در همدان تنها یک رده با سقوط به لیگ یک فاصله داشت و در حالی که تیم‌های رده‌های شانزدهم، هفدهم و هجدهم جدول به لیگ یک سقوط کردند، این تیم در رده پانزدهم قرار گرفت. سیر نزولی در این تیم کماکان ادامه داشت. اما فصل چهارم برای پاس یک فصل کابوس وار بود.

سقوط به لیگ یک

چهارمین فصل حضور پاس در همدان با ادامه سیر نزولی همراه بود و در نهایت آنها غزل خداحافظی از لیگ برتر را خوانده راهی مسابقات لیگ یک شدند تا رویای داشتن تیمی لیگ برتر در همدان تنها ۴ سال طول بکشد. رفت و آمدهای مدیریتی بعد از سقوط پاس به لیگ یک با سرعت بیشتری ادامه یافت. با همان سرعتی که استانداران در همدان در رفت و آمد بودند و به تبع آن روسای هیات مدیره هم تغییر می‌یافتند، صندلی مدیرعاملی باشگاه هم دست به دست می‌شد. بعد از بهروز مرادی، کرم رضا پیریایی، علی اکبر فامیل کریمی، علی محمد آزاد و محمد ناصر نیکبخت روسای هیات مدیره باشگاه بودند و عبدالحمید رمضانی، سردار شهید علی شمسی پور، بهرام یدی، حسن عزیزی، محمد تقی رحیمی و امیر عظیمی تعدادی از افرادی بودند که در مقاطع مختلف مدیرعاملی در این باشگاه در لیگ‌های یک و دو را تجربه کردند. روزگار پاس در همدان همچنان رو به سیاهی بود و سیر نزولی این تیم نیز کماکان ادامه داشت و این تیم در اولین سال حضورش در لیگ دسته اول با مدیریت عبدالحمید رمضانی مدعی بازگشت به لیگ برتر بود. پاس با مربیگری امید طیری تا مرحله پلی آف حضور در لیگ برتر هم پیش رفت اما در مجموع دو بازی رفت و برگشت مقابل ذوب آهن با نتیجه ۵ بر ۳ شکست خورد و از بازگشت به لیگ برتر بازماند. بعد از آن تیم همدانی شده پاس در لیگ یک هم روزهای خوبی ندید و با مدیریت مشترک بهرام یدی و حسن عزیزی به لیگ دو سقوط کرد. هرچند لیگ دو آخرین سقوط پاس نبود و آنها بعد از دو سال حضور در این مسابقات راهی لیگ دسته سوم کشور شدند.

از سال ۸۶ که اولین سال حضور پاس در همدان بود درست ۱۰ سال می‌گذرد در این ۱۰ سال بر خلاف ادعاهای آن روزهای مرادی و دیگر مسئولان آن زمان استان همدان این تیم نه تنها نتوانست مردم همدان را راضی کند بلکه به همان سرنوشتی دچار شد که فوتبالی‌ها از نخستین روزهای انتقال نویدش را داده بودند. متاسفانه فوتبال از این اتفاق‌ها کم نداشته و ماجرای انتقال تیم‌ها و فروش امتیاز همچنان یکی از مشکلات دامنگیر فوتبال است که در دسته‌های پایین‌تر ادامه دارد. در همان دوره بسیاری از کارشناسان فوتبال همدان اعتقاد داشتند به جای خرید امتیاز پاس می‌شود از تیم‌های محلی همدانی حمایت کرد و این تیم‌ها می‌توانند در یک دوره ۵-۶ ساله به لیگ برتر هم راه پیدا کنند اگر آن روز خرد بر پوپولیسم غلبه می‌کرد امروز نه تنها باشگاه پاس در سطح اول فوتبال ایران حضور داشت بلکه فوتبال همدان هم قطعاً نماینده‌ای بومی و شایسته در لیگ برتر فوتبال داشت اما افسوس که همه این اما و اگر ها امروز بی فایده است و فوتبتال ما همچنان باید در غم از دست دادن یکی از بهترین تیم‌های تاریخش داغدار باشد.