بازیهای مخدر
هامون رشیدیان
مدت زمان زیادی تا پایان امتحانات مدارس باقی نمانده است. تا کمتر از یک هفته دیگر تعطیلات تابستانی برای میلیونها دانش آموز ایرانی آغاز میشود. هر چند این موضوع برای دانش آموزان شیرین و دلچسب است اما تابستان آغاز چالشهای بسیاری از پدر و مادرهاست.
دیگر دوره و زمانه بازی گل کوچک و هفت سنگ و تیله بازی در کوچه پس کوچهها گذشته است. حالا خانههای دلباز با حیاتهای حوض دار جای خود را به آپارتمانهای تنگ و تاریک داده است. جای کوچههای امن و راحت را اتوبانهای پر سر و صدا گرفته است و دوچرخه سواری جای خود را به پلی استیشن و کامپیوتر داده است.
همه این شرایط باعث شده کودکان به جای فعالیتهای فیزیکی به بازیهای کامپیوتری روی بیاورند. گسترش اینترنت هم باعث شده بازیهای آنلاین طرفداران بیشتری داشته باشد. هر چند این بازیها اگر متناسب با سن بازی کنندگان باشد مشکل چنداتنی ایجاد نمیکند اما معضل بسیاری از خانواده اعتیاد فرزندانشان به اینگونه بازیهاست.
اعتیاد به بازیهای کامپیوتری هم مانند بسیاری از اعتیادهاست. به گفته کارشناسان هنگامی که افراد بازی میکنند، مغز آنها تولید اندروفین میکند، اتفاقی که توسط قماربازان و یا افراد معتاد به مواد مخدر تجربه شده است. حتی پاسخ معتادان به بازیهای کامپیوتری به سؤالات در مورد استفاده از بازیهای کامپیوتری و اینترنت، دقیقاً همانند فردی است که قمار میکند یا معتاد به مواد مخدر است.
اما چالشهای بزرگ دیگری نیز وجود دارد، برای مثال وقتی که فرد این رفتار خود را ترک میکند، بیشتر وقت آزاد خود را در شبکههای اجتماعی سپری میکند. نوجوانان و افرادی که اعتیاد خود به دنیای مجازی را ترک میکنند، ممکن است هرگز این توانایی را نداشته باشند که با دیگران به صورت رو در رو ارتباط برقرار کنند، آنها تمام وقت خود را صرف تعامل و گفتگو در دنیای مجازی میکنند. رو در رو شدن و ارتباط با دیگران در دنیای واقعی برای آنها سخت و ناراحت کننده است. در دنیای مجازی، زمان برای ویرایش آن چه که فرد میگوید وجود دارد.
بچههای خجالتی یا آنهایی که دارای روابط اجتماعی ضعیفی هستند نسبت به بچههایی که در فعالیتهای ورزشی، فعالیتهای اجتماعی دسته جمعی و…. شرکت میکنند بسیار بیشتر در معرض خطر اعتیاد به بازیهای کامپیوتر ودنیای مجازی قراردارند.
با این وجود این اعتیاد نیز مانند هر اعتیاد دیگری قابل پیشگیری است. کارشناسان راهکارهای متعددی را برای پیشگیری از ابتلای کودکان و نوجوانان به اعتیاد به بازیهای کامپیوتری معرفی میکنند. به صورت کلی برخی از این راهکارها عبارتند از:
– والدین باید به بازیهای کامپیوتری آشنا باشند و بدانند که هر بازی برای چه سنی است تا در خرید بازیها بتوانند فرزندان خود را راهنمایی کنند.
– اگر کودک ۶ تا ۹ ساله دارید بهتر است که بر کامپیوتر او کنترل داشته باشید تا او فقط امکان دسترسی به مطالب درحد سن خود دسترسی داشته باشد.
– با فرزندان ۱۰-۱۲ ساله خود درمورد مطالب اینترنتی صحبت کنید و به آنها آگاهی لازم را بدهید.
– کودکان و نوجوانان خود را از آسیبهای مخربی که این بازیها دارد مطلع کنید و در ساعت مشخصی برای آنها تعیین کنید.
– سعی کنید روابط صمیمی و دوستانه با فرزندان خود داشته باشید به خصوص با نوجوانان ۱۳ سالهای که تصور میکنند اطلاعات کافی ندارید با آنها رک و بدون تعارف حرف بزنید.
– آنها را به بازیهای فکری تشویق کنید و بهتر است که آنها را همراهی کنید.
– همراهی در ورزش و فعالیتهای مفرح و خارج از چهارچوب خانه نه تنها برای فرزندتان بلکه برای خود شما مفید است پس به جای خانه نشینی سعی کنید در کنار فرزندانتان ورزش کنید.