ازدواج و روابط زن و مرد از دیدگاه قرآن

علی تیموری زهابی

در ادامه مطلب هفته گذشته به مواردی دیگر از نکات قرآنی درباره ازدواج و رابطه زن و مرد می‌پردازیم.
قرآن ازدواج و رابطه زن و مرد را پیمانی محکم و استوار می‌نامد؛ بنابراین باید نگهداری زنان به صورت شایسته و رهاکردن ایشان به صورت بایسته باشد.
«وَإِنْ أَرَدتُّمُ اسْتِبْدَالَ زَوْجٍ مَّکانَ زَوْجٍ وَآتَیتُمْ إِحْدَاهُنَّ قِنطَارًا فَلاَ تَأْخُذُواْ مِنْهُ شَیئًا أَتَأْخُذُونَهُ بُهْتَاناً وَإِثْماً مُّبِیناً * وَکیفَ تَأْخُذُونَهُ وَقَدْ أَفْضَی بَعْضُکمْ إِلَی بَعْضٍ وَأَخَذْنَ مِنکم مِّیثَاقًا غَلِیظًا» (نساء: ۲۱ – ۲۰)
«و اگر تصمیم گرفتید همسر دیگری به جای همسر خود انتخاب کنید و مال فراوانی (به عنوان مهر) به او پرداخته‌اید، چیزی از آن را پس نگیرید! آیا برای بازپس‌گرفتن مهر زنان به تهمت و گناه آشکار متوسل می‌شوید؟!»
«و چگونه آن را بازپس‌می‌گیرید؛ در حالی که شما با یکدیگر تماس و آمیزش کامل داشته‌اید و (از این گذشته) آن‌ها (هنگام ازدواج) از شما پیمان محکمی گرفته‌اند؟!»
در امور خانواده مردان بر زنان سرپرست هستند و زن صالحه، کسی است که فرمانبردار و حافظ اسرار همسرش باشد:
«الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَی النِّسَاء بِمَا فَضَّلَ اللّهُ بَعْضَهُمْ عَلَی بَعْضٍ وَبِمَا أَنفَقُواْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِّلْغَیبِ بِمَا حَفِظَ اللّهُ وَاللاَّتِی تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِی الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّ فَإِنْ أَطَعْنَکمْ فَلاَ تَبْغُواْ عَلَیهِنَّ سَبِیلاً إِنَّ اللّهَ کانَ عَلِیا کبِیرًا» (نساء: ۳۴)
«مردان را بر زنان تسلط و حق نگهبانی است. به واسطه آن برتری که خدا برای بعضی بر بعضی مقرر داشته و هم به واسطه آنکه مردان از مال خود نفقه دهند؛ پس زنان شایسته مطیع شوهران و در غیبت آنان حافظ (حقوق آنها) باشند؛ از آن رو که خدا هم (حقوق زنان را) حفظ فرموده است و زنانی که از نافرمانی آنان (در حقوق همسری) بیمناکید، باید نخست آنان را موعظه کنید و (اگر مطیع نشدند) از خوابگاه آنان دوری گزینید و (اگر باز مطیع نشدند) آنان را به زدن تنبیه کنید؛ چنانچه اطاعت کردند، دیگر راهی بر آنها مجویید که همانا خدا بزرگوار و عظیم‌الشأن است. »
ارتباط زن و مرد، ارتباطی تنگاتنگ و رابطه همبستگی و گرمی و رازپوشی و آبروداری به صورت متقابل میان زن و مرد است؛ چنانکه گویی هر یک از ایشان به منزله لباس و پوششی برای آن دیگری است.
«هُنَّ لِبَاسٌ لَّکمْ وَأَنتُمْ لِبَاسٌ لَّهُنَّ» (بقره: ۱۸۷)
«برای شما در شب‌های ماه رمضان مباشرت با زنان خود حلال شد که آنها جامه عفاف شما و شما نیز لباس عفّت آن‌ها هستید و خدا دانست که شما (در کار مباشرت زنان به نافرمانی و اطاعت شهوت نفس) خود را به ورطه گناه می‌افکنید؛ بنابراین از حکم حرمت درگذشت و گناه شما را بخشید؛ از اکنون (در شب رمضان) رواست که با زن‌های خود (به حلال) مباشرت کنید و از خدا آنچه مقدّر فرموده بخواهید و بخورید و بیاشامید تا خط سفیدی روز از سیاهی شب در سپیده‌دم پدیدار شود؛ پس از آن روزه را به پایان برسانید تا اول شب. و با زنان هنگام اعتکاف در مساجد مباشرت نکنید. این احکام، حدود دین خداست؛ زنهار در آن راه مخالفت مپویید! خداوند این‌گونه آیات خود را برای مردم بیان فرماید، باشد که پرهیزکار شوند.»
ادامه دارد…