ویژگی های اخلاقی شهید بهشتی
نویسنده:مظفر حاجیان
امام خمینی(ره) فرمودند: بهشتی مظلوم زیست و مظلوم مرد او خار چشم دشمنان اسلام بود.
یکی ازشخصیت های تاثیر گذار در جمهوری اسلامی که هرگز از اذهان ملت ما بیرون نمی رود شهید مظلوم بهشتی است او به واقع یک ملت بود و توانست با تشکیلاتی که درست کرد یک ملت را یک دست کند و موثرین کشور را در آن شرایط سخت پیوند دهد و قدرت و توانایی همه را در راستای اهداف و آرمان های امام(ره) قرار دهداو شخصیتی دینی و مذهبی بود که بر منبر به هدایت می پرداخت و در مقام یک سیاستمدار محور جمع بزرگی از مومنین سیاسی قرار گرفت که آن جمع لرزه بر اندام منافقین و کفار می انداخت و در مقام یک استاد دانشگاه چنان جاذبه داشت که دانشجویان حول محورش با نشاط مسیر رشد و کمال را می پیمودند و در مقام یک قاضی عدالتش زبانزد و کم نظیر بود شهید بهشتی انسان جامع و وارسته ای بود که به آموختن اکتفا نکرد، بلکه عمل کردن را سرلوحه کار خویش و لازمه آموختن قرار داد و قله های کمال را با دو بال علم و عمل فتح کرد و موفقیت او در جذب و محور شدن نیز مرهون هماهنگی بین این دو مهم بود؛ چرا که ناهماهنگی بین علم و عمل چه بسا انسان را از رسیدن به ساحل خوش بختی محروم می سازد و در گرداب نیستی می افکند. صفحه صفحه زندگی این رادمرد فرزانه، حاکی از ایمان و ایثار و اخلاص است و بدین سبب حیات سبزش برای عصرها و نسل ها آموزنده خواهد بود.
یکی از خصیصه های اخلاقی شهید بهشتی تواضع و فروتنی است که از صفات پسندیده و سفارش شده، در اسلام است. شهید باهنر درباره فروتنی این بزرگوار چنین گفته است: «خصلت های ایشان ممتاز بود. ایشان در عین آن متانت و ابهتی که داشت ـ به لحاظ آن مقام و شخصیت ـ در عین حال، حالت تواضع و برخورد بسیار مؤدبانه ، پر از احساس و عاطفه همراه با روان شناسی اصیل ژرف اسلامی داشتند. جلسات ایشان معمولاً همراه با صفا و نشاط بود و صداقت کاملی که در قضاوت ها و اظهار نظرهایشان به چشم می خورد، اعتماد می آورد و اطمینان می بخشید».
آری شهید بهشتى، آن عالم ژرف اندیش، در حق پذیری زبانزد بود، حتی اگر به ضرر او تمام می شد حق را می پذیرفت. همین که می فهمید سخنی حق است، آن را می پذیرفت و این بیانگر صفای روح آن اسوه اخلاق است. مرحوم آیت اللّه ربانی املشی در این باره چنین می گوید: از بین همه خاطرات یک خاطره را، که حاکی از روح بلند و ایمان قوی و حق طلبی و حق گویی او بود، هرگز فراموش نمی کنم. روزی یکی از دوستان ایشان در حضورش درباره بنی صدر مطالب انتقادآمیزی می گفت که خلاف واقع بود. شهید بهشتی فورا به او اعتراض کرد و گفت: «این مطلب را من می دانم. به این صورت که شما می گویید نیست». این خاطره از این جهت که حاکی از اخلاق اسلامی شهید بهشتی بود به گونه ای که در هیچ حال از حق نمی گذشت اگر چه به ضرر او باشد، برای من فراموش نشدنی است. چه خوب است که مردم ما این حالات برجسته را در این رجال و شخصیت های دینی ببینند و از آنان درس زندگی اسلامی بیاموزند.
صفت و ویژگی اخلاقی دیگرشهید بهشتى، نظم بود. اگر نگاهی کوتاه به زندگی ایشان داشته باشیم تمام زندگی اش مشحون به نظم است و موفقیت چشم گیرش بیشتر در گرو نظم بوده و بدین وسیله این مسیر را با افتخار پیموده است. همسر ایشان در این باره می گویند: «مرحوم دکتر بهشتی بسیار منظم بودند. هر چند ایشان یک مرد سیاسی بودند و در جلسات زیاد شرکت می کردند، چیزی که من از وی به یاد دارم این است که امکان نداشت دیرتر از موقع مقرر در جلسه ای حاضر شود و به هر وسیله ای که بود در ساعت مقرر خود را به محل مورد نظر می رساندند.» شهید بهشتی می گفت: «ما تا در کارهای مان نظم نداشته باشیم، نمی توانیم کارهای مملکت را پیش ببریم».
صفت دیگر شهید بهشتی(ره)، صبر در مقابل ناملایمات بود. هر گاه با مشکلی مواجه می شد، عصبانی نمی شد؛ بلکه با صبر و متانت آن را حل می کرد. او با همه برنامه های فشرده و سنگینی که داشت در خانه به همسرش کمک می کرد
پس از استقرار جمهوری اسلامى، حضرت امام خمینی(ره) مسئولیت دیوان عالی کشور را که بالاترین مقام قضایی کشور است، در اسفندماه ۱۳۵۸ ش به دست با کفایت آیت اللّه بهشتی سپرد تا برای این تشکیلات حیاتی که نقش مهم و تعیین کننده ای در جامعه دارد، با درک و درایت والای ایشان برنامه نو و دقیق فراهم گردد و عدل و قسط در جامعه رواج یابد. ایشان نیز در طول مدت این مسئولیتِ خطیر و شریف، منشأ خیر و خدمت بود و امور قضایی کشور را سر و سامان داد و انسجام بخشید و برای اسلامی کردن و اجرایی کردن احکام اسلام، فعالیت های گسترده ای در این تشکل انجام داد و با به کارگیری قُضات عادل و عالم، نظام قضایی را دگرگون ساخت. آن همه تلاش بی وقفه او در این قوه فراموش نشدنی است و به راستی که او مظهر عدالت علوی بود.و در راه عدالت هم به شهادت رسید.
