شتابی برای نرسیدن
دامون رشیدزاده
با پایان فصل امتحانات دانشگاهی سفرهای تابستانی در هفته‌های پیش رو به اوج خود می‌رسد. متاسفانه اوج گرفتن سفرهای تابستانی در ایران با اوج گرفتن تصادفات جاده‌ای و افزایش مرگ و میرهای ناشی از تصادف رابطه مستقیمی دارد.
به گفته معاون اجرایی پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا براساس بررسی‌های صورت گرفته مشخص شده است که ۵۴ درصد تصادفات در طرح تابستانه امسال به علت سرعت غیرمجاز و عدم توجه به جلو رخ داده است.
در اکثر بزرگراه‌های درون شهری ایران حداکثر مجاز حدول ۱۰۰ تا ۱۱۰ کیلومتر است این حداکثر سرعت مجاز در بزراگراه های بین شهری به ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت می‌رسد با این حال نه تنها بسیاری از خودروهای فعلی کشور ما برای چنین سرعتی ایمنی لازم را ندارند بلکه کیفیت نامناسب این بزرگراه‌ها به هیچ عنوان مناسب سرعت‌های بالای ۹۰ کیلومتر نیست.
سرعت
رانندگی با سرعت زیاد و غیر مجاز یعنی احتمال خطر بیشتر چرا که با افزایش سرعت زمان واکنش و عکس العمل راننده طولانی‌تر و مسافت توقف بیشتر می‌شود. طبق تحقیقات علمی هر چه سرعت وسیله نقلیه بیشتر شود چشم انسان در حد معمول، موانع و خطرات پیش رو را به موقع دریافت نمی‌کند. لذا هر چه سرعت بیشتر شود شدت صدمات وارده به افراد آسیب پذیر مانند عابران پیاده، دوچرخه سواران و موتورسواران به مراتب افزایش می‌یابد. تحقیقات علمی و عملی نشان داده که چنانچه خودرویی با سرعت ۳۰ کیلومتر در ساعت یا کمتر با عابری برخورد کند فرد مضروب تا ۹۵ در صد شانس زنده ماندن دارد و اگر این سرعت به ۴۵ کیلومتر بر ساعت برسد شانس زنده ماندن عابر کمتر از ۵۰ درصد می‌شود. عابر پیاده در تصادف با خودرویی که ۸۰ کیلومتر در ساعت سرعت دارد به طور تقریبی اصلاً شانسی برای زنده ماندن ندارد. زمانی که سرعت وسیله نقلیه افزایش پیدا می‌کند طبق قوانین فیزیک، فشار به قطعات خودرو نیز بیشتر می‌شود بطوریکه سامانه‌های کنترلی مانند فرمان، جلوبندی، ترمزها و غیره بسیار حساس می‌شوند و با کوچک‌ترین حرکت فرمان کل بدنه خودرو تحت تأثیر قرار گرفته و به راحتی منحرف می‌شود. نکته حائز اهمیت در رانندگی با سرعت بالا، مسافت توقف است چرا که هر چه سرعت خودرو بیشتر باشد در زمان ترمز گرفتن (از لحظه رویت خطر و قرار دادن پا روی پدال ترمز) مسافت بیشتری طی می‌شود تا وسیله نقلیه متوقف شود. حال تصور کنید که در شرایط جوی نامناسب و زمین لغزنده باشد و یا لاستیک‌ها از آج مناسبی برخوردار نباشند و یا ترمزها و سامانه تعلیق خودرو عملکرد مناسبی را نداشته باشد، در این شرایط وضعیت ایستایی خودرو به مراتب کمتر خواهد بود. به این عوامل نبود ایربگ و ترمزهای ضد قفل و کیفیت بسیار پایین بدنه خوروهای داخلی را هم اضافه کنید تا ببینید که هر خودرو با سرعتی معادل ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت چه اندازه می‌تواند خطرناک باشد. بی اغراق می‌توان گفت فردی که با خودروی پراید در بزرگراه با سرعت ۱۰۰ کیلومتر در ساعت در حرکت است در صورت بروز خطر تقریباً هیچ شانسی برای زنده ماندن ندارد و در خوشبینانه ترین حالت می‌تواند با جراحت‌های وحشتناک و احتمالاً غیر قابل جبران به زندگی خود ادامه دهد.
عامل انسانی
هر چند دو مساله نخست یعنی جاده و خودرو می‌تواند در حوادث رانندگی نقش داشته باشد اما واقعیت این است که عامل انسانی دلیل اصلی اکثر تصادف‌هاست. برابر یک آمار موثق، ۷۰ تا ۹۰ درصد علت مرگ‌ها و آسیب‌های تصادفات ناشی از خطای انسانی است، بی توجهی به جلو، صحبت کردن با موبایل، غذا خوردن و شوخی کردن هنگام رانندگی، سرعت بالا، انحراف به چپ از جمله مهمترین این عوامل است.
یعنی اگر موارد بالا را رعایت کنیم تا میزان ۹۰ درصد تلفات رانندگی کاهش خواهد یافت. بنابر این، این آمار و دلایل وقوع حوادث در ایران نشان می‌دهد که وضعیت رانندگی ما چندان مساعد نیست هر چند همواره در آموزش‌های رانندگی همه این موارد ذکر می‌شود. میزان سرعت شما در جاده رابطه مستقیمی با کیفیت خودرو، وضعیت جاده و همچنین تمرکز شما به عنوان راننده دارد. اگر شما بر این باور هستید که راننده‌ای خبره و کارکشته هستید و تمرکز کاملی در رانندگی دارید بازهم این موضوع دلیلی بر رانندگی با سرعت بالا نیست زیرا بسیاری از خودروهای حال حاضر ما فاقد ایمنی در سرعت‌های بالاست.
سالانه حدود ۱۶ هزار نفر در حوادث رانندگی کشور جان خود را از دست می‌دهند، سن و سال رانندگی اکثراً بالای ۳۵ سال است و بسیاری از آنها بیش از ده سال است که گواهینامه داشته و رانندگی کرده‌اند، بسیاری از این افراد خود را جز رانندگان بسیار ماهر به حساب می‌آورده‌اند و به همین دلیل به آنچه که ما در این گزارش گفتیم توجهی نداشته‌اند و متاسفانه حاصل این بی توجهی و غرور کاذب هم چیزی جز مرگ برای خودشان و خانواده‌شان نبوده است.
خواهش ما از شما این است که برای چند دقیقه زود رسیدن زندگی خود و خانواده‌تان را به نابودی نکشانید زیرا
همانطور که بارها گفته شده دیر رسیدن بهتر از هرگز نرسیدن است.
